Page 28 - Przewodnik dla nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych. Język polski. Matura 2015

MATURA Z NOW ER

Wypracowanie • kompetencje z zakresu odbioru, analizy
Najważniejszym zadaniem postawionym i interpretacji utworu literackiego,
przed zdającym w drugiej części arkusza eg- • sprawność budowania dłuższej wypowie-
zaminacyjnego jest sformułowanie dłuższej dzi pisemnej we wskazanej formie,
wypowiedzi pisemnej o charakterze argu- • umiejętność rozeznania kontekstów inter-
mentacyjnym na podstawie dołączonego tek- pretacyjnych przydatnych do opracowa-
stu literackiego. W zależności od zaintereso- nia zagadnienia sformułowanego w pole-
wań i umiejętności maturzysta wybiera jeden ceniu.
spośród dwóch zaproponowanych tematów Aby przygotować tego rodzaju wypowiedź,
wypracowania: zdający musi najpierw:
• pierwszy – wymagający napisania roz- • rozpoznać sens załączonego do polecenia
prawki problemowej w odniesieniu do tekstu epickiego lub dramatycznego,
tekstu epickiego lub dramatycznego, • określić jego problematykę,
• drugi – wymagający interpretacji tekstu • odnaleźć elementy znaczące dla odczyta-
lirycznego. nia utworu,
• wyszukać odpowiednie konteksty.
W sytuacji gdy załączony tekst literacki jest
Wprowadzenie w drugiej czci egzaminu fragmentem lektury obowiązkowej, oznaczonej
w podstawie programowej gwiazdką, uczeń po-
pisemnego staych form wypowiedzi rozprawki winien odwołać się do całości utworu.

i interpretacji uatwia zdajcemu przygotowanie si Napisanie wypowiedzi o charakterze argu-
mentacyjnym w formie rozprawki proble-
do egzaminu i ukierunkowuje edukacj polonistyczn mowej wymaga od zdającego przedstawienia

na rozwijanie rzeczywistych umiejtnoci zwizanych w przekonujący sposób rozwiązania proble-
mu postawionego w poleceniu, a odnoszą-
z tworzeniem tego rodzaju tekstów. cego się do tekstu literackiego. W tym celu
maturzysta powinien:
• sformułować własne stanowisko wobec
Wprowadzenie w drugiej części egzaminu wskazanego zagadnienia – postawić tezę lub
pisemnego stałych form wypowiedzi – roz- hipotezę,
prawki i interpretacji – ułatwia zdającemu • rzeczowo uzasadnić swoje stanowisko po-
przygotowanie się do egzaminu i ukierunko- przez przywołanie argumentów i zilustro-
wuje edukację polonistyczną na rozwijanie wanie ich przykładami z załączonego tek-
wśród uczniów rzeczywistych i konkretnych stu oraz innych tekstów kultury.
umiejętności związanych z tworzeniem tego Ważnym elementem wypowiedzi jest jej
rodzaju tekstów. kompozycja. Zarówno zamysł kompozycyj-
Wypracowanie powinno liczyć co najmniej ny, jego pełna i konsekwentna realizacja, jak
250 słów. To niezbędne minimum, wymaga- i przestrzeganie zasad spójności tekstu, spój-
ne do rozwinięcia podejmowanego tematu. ności wewnątrz akapitów i między akapitami
zapewniają przejrzystość oraz rzeczowość
Rozprawka problemowa wywodu. Ponadto gwarantują, że wypowiedź
Maturzysta zna formę rozprawki z wcześniej- będzie dobrze oceniona.
szych etapów edukacyjnych. Jest ona jednym
z zadań na egzaminie gimnazjalnym. Interpretacja tekstu poetyckiego
Rozprawka problemowa na poziomie podsta- Wybór drugiego tematu wypracowania zo-
wowym sprawdza przede wszystkim: bowiązuje maturzystę do przedstawienia

26 Jzyk polski 2014/2015