Page 23 - Język polski, Nowe Słowa na start! podręcznik, klasa 7

Cienie i blaski życia
Zanim przeczytasz Cienie i blaski życia
LEKTURA
OBOWIĄZKOWA
Porozmawiajcie o tym, jakie mogą być zalety i wady życia na wsi.
Renesans
Jan Kochanowski
Pieśń świętojańska o sobótce

Panna XII
WIEJSKA SIELANKA
Wsi spokojna, wsi wesoła,
Który głos twej chwale zdoła ?
1
Kto twe wczasy , kto pożytki
2
Może wspomnieć zaraz wszytki? 1 twej chwale zdoła
3
podoła wychwalaniu
Człowiek w twej pieczy uczciwie cię
wczasy (starop.)
2
Bez wszelakiej lichwy żywie; wygody; wolne chwile
4
Pobożne jego staranie 3 zaraz (starop.) Kilka słów o lekturze
I bezpieczne nabywanie. równocześnie
5
lichwa
4
pożyczanie pieniędzy
Inszy sie ciągną przy dworze 6 5 bezpieczny
Albo żeglują przez morze tu: pozbawiony trosk
sie ciągną przy
6
Gdzie człowieka wicher pędzi, dworze
A śmierć bliżej niż na piędzi . zabiegają o względy
7
ważnych osób
7 piędź
Najdziesz, kto w płat języka dawa , miara długości równa
8
A radę na funt przedawa; odległości od końca
9
Krwią drudzy zysk oblewają, kciuka do końca
środkowego palca
Gardła na to odważają . rozpostartej dłoni Pieśń świętojańska o sobótce to cykl 12 utwo-
10
8 w płat [...] rów, w których Jan Kochanowski przedstawił
Oracz pługiem zarznie w zięmię; dawa (starop.) obrzędy sobótki. Sobótka, nazywana inaczej
sprzedaje
Stąd i siebie, i swe plemię, 9 funt nocą Kupały, była ludowym świętem obcho-
Stąd roczną czeladź i wszytek jednostka wagi dzonym w noc świętojańską. W tym czasie
11
Opatruje swój dobytek. (ok. pół kg) palono ogniska, tańczono, śpiewano. Dziew-
gardła [...]
10
odważają częta rzucały wianki i zioła lecznicze na wodę,
Jemu sady obradzają, narażają się na aby ją obłaskawić. Z czasem zwyczaj ten był
Jemu pszczoły miód dawają; niebezpieczeństwo wiązany z wróżbą zamążpójścia (dziewczę-
roczna czeladź
11
Nań przychodzi z owiec wełna robotnicy przyjęci ta, których wianki zostały wyłowione przez
12
I zagroda jagniąt pełna. na rok do pracy chłopców, mogły się spodziewać ślubu). Naj-
12 nań
na niego bardziej popularna w całym cyklu utworów
On łąki, on pola kosi, 13 gumno Jana Kochanowskiego jest pieśń Panny XII,
A do gumna wszytko nosi. budynek, w którym która ukazuje zalety życia na wsi, w zgodzie
13
Skoro też siew odprawiemy, przechowywano z naturą.
zboże po żniwach,
Komin wkoło obsiędziemy. przed wymłóceniem

79