Page 19 - Język polski, Nowe Słowa na start! podręcznik, klasa 7

Cienie i blaski życia
Zanim przeczytasz Cienie i blaski życia
LEKTURA
OBOWIĄZKOWA
Podaj skojarzenia ze słowem dom.
Renesans

Jan Kochanowski
Na dom w Czarnolesie 1 zdarzenie Twoje

Twój dar, to, co
Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje ; zawdzięczam Twojej
1
łasce
Raczysz bogosławieństwo dać do końca swoje. 2 raczysz
2
Inszy niechaj pałace marmórowe mają obyś raczył, obyś
4
3
I szczerym złotogłowem ściany obijają, zechciał
5
inszy
3
Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gniaździe ojczystym, dawniej: inny
6
A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym, 4 marmórowe
7
Pożywieniem ućciwym , ludzką życzliwością, pisownia zgodna
8
z dawną ortografią
Obyczajmi znośnymi , nieprzykrą starością. 5 złotogłowem
9
ozdobną tkaniną
Po przeczytaniu przetykaną złotą nicią
gniaździe
6
1. Kto jest adresatem fraszki Na dom w Czarnolesie? Jaki charakter nadaje utworo- dzisiaj: gnieździe
wi zastosowana na początku apostrofa? 7 sumnieniem
sumieniem
2. Co – według podmiotu lirycznego – składa się na szczęśliwe życie? Czy, Twoim 8 ućciwym
zdaniem, wnioski osoby mówiącej są dzisiaj aktualne? należytym
3. Jakie może być przenośne znaczenie marmurowych pałaców i złotogłowiu? 9 znośnymi
właściwymi
Jaką postawę przyjmuje podmiot liryczny wobec tych wartości?
4. Odwołując się do różnych źródeł informacji, wskaż cechy świadczące o auto-
biograficznym charakterze fraszki Na dom w Czarnolesie.
5. Porównaj wizerunek Boga, do którego zwraca się podmiot liryczny we frasz-
ce Na dom w Czarnolesie, z obrazem Stwórcy ukazanego w dziele O żywocie
ludzkim.
6. Na podstawie fraszki Na dom w Czarnolesie przygotuj notatkę, w której zapi-
szesz, jaką rolę odgrywał dom w życiu poety.
7. Uporządkuj informacje o fraszce Na dom w Czarnolesie. W tym celu wybierz
właściwe uzupełnienia zdań.
Utwór Na dom w Czarnolesie jest napisany wierszem/prozą i ma formę dialogu/
monologu. W tekście wypowiada się narrator/podmiot liryczny. Treść fraszki ma
charakter wyznania/opowiadania.

Nowa wiadomość

Liryka to jeden z trzech rodzajów literackich (obok epiki i dramatu), który obejmuje
utwory ukazujące uczucia, myśli, przeżycia wewnętrzne, wrażenia podmiotu lirycznego.
Podmiot liryczny może wypowiadać się bezpośrednio lub pośrednio. Utwory liryczne są
zazwyczaj podzielone na wersy i strofy. Najczęściej występują w nich środki stylistyczne.

75