Page 14 - Język polski, Nowe Słowa na start! podręcznik, klasa 7

Twórca i jego dzieło
Cienie i blaski życia
Jan Kochanowski (1530–1584) Cienie i blaski życia

Człowiek renesansu, humanista – zdobył wszechstronne wykształcenie dzięki studiom w Akademii
Krakowskiej, w Królewcu oraz na uniwersytecie w Padwie. Po powrocie do kraju kilkanaście lat
spędził na dworach magnackim i królewskim – pełnił m.in. funkcję sekretarza króla Zygmunta
Augusta. Po tym etapie osiadł w Czarnolesie, ożenił się, prowadził życie ziemianina. Nadal jednak
angażował się w sprawy publiczne, m.in. współpracował z kanclerzem Janem Zamoyskim.
Był twórcą, który miał zdecydowanie największe zasługi dla ukształtowania polskiego języka
poetyckiego – jako pierwszy zaczął pisać w języku narodowym dzieła wyróżniające się kunsztem
poetyckim. Po mistrzowsku posługiwał się środkami stylistycznymi. Wprowadził do naszej
literatury gatunki znane z tradycji antycznej oraz wypracował zasady pisania wierszy. Do jego
najpopularniejszych utworów należą Pieśni, Fraszki oraz Treny. W zróżnicowanych pod względem
tematyki dziełach można dostrzec humanistyczny światopogląd poety, objawiający się m.in.
wielością wyrażanych emocji: zarówno szczęścia, poczucia ładu, jak i bólu i cierpienia – tego, czego
zazwyczaj doświadcza człowiek w swoim życiu.

1530 1544–1558 1559–1574 1574–1584 22 VIII 1584
narodziny w Sycynie okres studiów służba dworska okres czarnoleski śmierć w Lublinie

Muzeum w Czarnolesie

W swojej twórczości Jan Kochanowski rozsławił rodzinny Czarnolas. Dzisiaj w tej
położonej niedaleko Puław miejscowości znajduje się Muzeum Jana Kochanowskiego.
Mieści się ono w XIX-wiecznym dworku (dom, w którym mieszkał poeta, spłonął).
Można w nim oglądać eksponaty związane z życiem i twórczością pisarza oraz epoką,
w której tworzył. W muzeum znajdują się m.in. oryginalnie zdobione drzwi żelazne
z inicjałami poety, fotel z herbem rodziny Kochanowskich, a także renesansowe
meble i przedmioty codziennego użytku, takie jak dzban czy kałamarz.

70
70