Page 56 - Biologia na czasie 3 - podręcznik

Rozdział 1. Mechanizmy dziedziczenia

Krok po kroku
Rozwiązywanie zadań dotyczących I prawa Mendla
Kolor oczu zależy od obecności barwnika – melaniny – 2 Wypisz genotypy rodziców i dziecka. Jeżeli dziecko
w tęczówce oka. Tęczówka jest zbudowana z dwóch ma niebieski kolor oczu, oznacza to, że jest homo-
warstw: warstwy przedniej i warstwy tylnej. W war- zygotą recesywną. Musiało otrzymać po jednym
stwie tylnej barwnik obecny jest zawsze, co warunkuje allelu recesywnym od każdego z rodziców, dlatego
niebieski kolor oczu. Jest to cecha recesywna. Obec- oboje rodzice muszą być heterozygotami.
ność barwnika w przedniej warstwie warunkuje inny
niż niebieski kolor oczu (np. szary, zielony, brązowy, Genotyp matki – Nn
czarny). Jest to cecha dominująca. Genotyp ojca – Nn
Genotyp dziecka – nn
Przykład 3 Uzupełnij kwadrat Punnetta. Następnie zakreśl
Rodzice o brązowych oczach mają dziecko o niebie- genotyp potomka o niebieskich oczach.
skich oczach.
Podaj genotypy obojga rodziców oraz dziecka. N n
Następnie uzupełnij kwadrat Punnetta i określ,
jakie jest prawdopodobieństwo, że rodzice o brą- N NN Nn
zowych oczach będą mieli dziecko o niebieskich
oczach. n Nn nn
1 Oznacz allele odpowiedzialne za kolor oczu. Odpowiedź: Prawdopodobieństwo, że potomstwo
n – allel warunkujący niebieski kolor oczu rodziców o brązowych oczach będzie miało niebieskie
N – allel warunkujący brązowy kolor oczu oczy, wynosi 25%.

Polecenia kontrolne

1. Wyjaśnij, w jaki sposób i w jakim celu Mendel wyhodował czyste linie grochu.
2. Podaj treść I prawa Mendla oraz dokonaj jego interpretacji na podstawie wiadomości
dotyczących przebiegu podziałów komórkowych.
3. Wyjaśnij, na czym polega krzyżówka testowa i kiedy się ją przeprowadza.
4. Cecha długie pędy roślin u grochu zwyczajnego jest uwarunkowana obecnością allelu
dominującego (A), a cecha krótkie pędy – obecnością allelu recesywnego (a). Zaplanuj
przebieg doświadczenia, które pozwoli na stwierdzenie, czy roślina o fenotypie długie pędy
jest homozygotą czy heterozygotą. Następnie zapisz odpowiednią krzyżówkę genetyczną,
posługując się kwadratem Punnetta.
5. Barwa sierści świnek morskich zależy od dwóch rodzajów alleli: B – sierść czarna, b – sierść
brązowa. Czy para świnek morskich o brązowej barwie sierści może mieć potomstwo
o czarnym umieszczeniu? Uzasadnij swoją odpowiedź.
6. Leworęczny mężczyzna, którego ojciec jest praworęczny, a matka leworęczna, ożenił się
z praworęczną kobietą, której ojciec był leworęczny. Dziecko z tego małżeństwa jest, podobnie
jak jego ojciec, leworęczne. Ustal genotypy wszystkich wymienionych osób i wpisz je do
schematu wykonanego w zeszycie według wzoru poniżej, używając następujących symboli:
C – praworęczność, c – leworęczność. Uwaga: Kwadraty oznaczają mężczyzn, kółka – kobiety.

54