Page 61 - Biologia na czasie 3 - podręcznik

8 Chromosomowa teoria

dziedziczenia

Gregor Mendel sformułował prawa dziedzicze- W celu otrzymania czystych linii muszek,
nia głównie na podstawie doświadczeń i wyli- różniących się m.in.: kolorem oczu (czerwony,
czeń matematycznych. Zostały one potwier- biały), długością skrzydeł (długie, zredukowa-
dzone i uzupełnione o nowe fakty na początku ne) i barwą ciała (szarobrązowa, czarna) zespół
XX w. przez amerykańskiego genetyka Thomasa Morgana wykonał ogromną liczbę krzyżówek.
Morgana i jego współpracowników. Osobniki o określonych cechach selekcjonowa-
no na podstawie obserwacji mikroskopowych.
y Badania Thomasa Morgana Wnioski z badań Thomasa Morgana i jego
Thomas Morgan badał dziedziczenie cech współpracowników umożliwiły sformułowanie
u muszki owocowej (Drosophila melanogaster). chromosomowej teorii dziedziczenia.
Okazała się ona dogodnym obiektem badań
genetycznych ze względu na: y Główne założenia chromosomowej
v niewielkie rozmiary (2–3 mm długości), teorii dziedziczenia
v łatwość hodowli (szklane naczynie z odpo- Według chromosomowej teorii dziedziczenia:
wiednio przygotowaną pożywką z mąki, owo- v geny znajdują się w chromosomach. Każdy
ców i drożdży), gen zajmuje ściśle określone miejsce, tzw.
v dużą zmienność dobrze widocznych cech locus (łac. locus, loci – ‘miejsce, miejsca’). Al-
morfologicznych uzależnionych od poje- lele jednego genu zajmują w chromo somach
dynczych genów (np. barwa oczu, kształt homologicznych to samo miejsce, natomiast
skrzydeł), allele dwóch różnych genów zajmują różne
v znaczną płodność (samica składa 200–300 jaj), miejsca;
v krótką długość życia (pozwala to na wyho- v geny są ułożone w chromosomach liniowo.
dowanie w krótkim czasie wielu pokoleń Oznacza to, że w każdym chromosomie geny
osobników, przy czym jedno pokolenie żyje są ułożone jeden za drugim;
ok. 2 tygodni), v geny znajdujące się w jednym chromosomie
v występowanie wyraźnych różnic między sami- są nazywane genami sprzężonymi. Allele
cami a samcami (dymorfizm płciowy), sprzężonych genów znajdujące się w jednym
v małą liczbę chromosomów (cztery pary). chromosomie zazwyczaj trafiają do tej samej
allele jednego
genu

locus genu A
Zestaw chromosomów
samicy.
allele
różnych
genów
locus genu D
Zestaw chromosomów
samca.
Muszka owocowa wykazuje dymorfizm płciowy. Rozmieszczenie alleli genów w parze chromosomów
Samice można łatwo odróżnić od samców po kształcie homologicznych.
oraz barwie odwłoka.
59