Page 55 - Biologia na czasie 3 - podręcznik
P. 55

Dziedziczenie cech. I prawo Mendla


                                                     Przykłady cech człowieka dziedziczonych
                                                     zgodnie z I prawem Mendla
                                                       Cechy dominujące   Cechy recesywne
                                                     włosy kręcone       włosy proste
                                                     ciemny kolor oczu   jasny kolor oczu
                                                     kolor włosów inny   rudy kolor włosów
                                                     niż rudy
                                                     ciemne włosy        jasne włosy
                                                     piegi               brak piegów
                                                     długie rzęsy        krótkie rzęsy
                                                     policzki z dołkami  policzki bez dołków
                                                     odstające uszy      przylegające uszy
                                                                         brak zdolności zwijania
                                                     zwijanie języka w trąbkę
                                                                         języka w trąbkę
                                                     splatanie dłoni z lewym   splatanie dłoni
                                                     kciukiem na wierzchu   z prawym kciukiem
                                                                         na wierzchu
           Przykład jednogenowej krzyżówki testowej. Osobnik
           testowany jest heterozygotą (Aa), ponieważ połowa po-  krzyżowanie rąk z lewą   krzyżowanie rąk z prawą
           tomstwa miała kwiaty czerwone, a połowa – kwiaty białe.  ręką na wierzchu  ręką na wierzchu

                                                                             Krok po kroku

           Jak sprawdzić, czy badany osobnik jest heterozygotą?

           Żółta barwa nasion grochu (B) jest dominująca,   Jeżeli u potomstwa połowa roślin ma nasiona
           a barwa zielona (b) jest recesywna. Sprawdź, czy   żółte (heterozygoty – Bb), a połowa – zielone
           osobnik o żółtej barwie nasion jest heterozygotą,   (homozygoty recesywne – bb), to badana roślina
           jeżeli całe jego potomstwo otrzymane w wyniku   jest heterozygotą.
           krzyżówki testowej ma nasiona żółte.        b) badany osobnik jest homozygotą.
           1    Wypisz możliwe genotypy rośliny o żółtej barwie
             nasion. Pamiętaj, że może ona być heterozygotą         b      b
             lub homozygotą dominującą.
             Możliwe genotypy:                                B    Bb      Bb
             heterozygota – Bb;
             homozygota dominująca – BB.                      B    Bb      Bb

           2    Zapisz krzyżówkę genetyczną badanego osobnika
             z homozygotą recesywną, tzn. z rośliną o nasionach
             zielonych (genotyp bb). Rozważ dwa przypadki:  Jeżeli wszystkie rośliny pierwszego pokolenia
             a)  badany osobnik jest heterozygotą.       mają nasiona żółte, to badany osobnik ma dwa
                                                         identyczne allele genu odpowiedzialnego za
                           b       b                     barwę, czyli jest homozygotą dominującą.

                     B    Bb      Bb                 Odpowiedź: Badany osobnik nie jest heterozygotą,
                                                     lecz homozygotą dominującą, ponieważ tylko w takim
                     b    bb      bb                 przypadku całe potomstwo ma nasiona o żółtej
                                                     barwie.



                                                                                            53
   50   51   52   53   54   55   56   57   58   59   60