Page 10 - Magazyn dyrektora 2019

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna

Rozwijamy talenty wszystkich dzieci

Dyrektorów szkół nieustannie zajmuje poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jaki charakter:
elitarny czy egalitarny, powinna mieć w przyszłości polska szkoła.

W myśli pedagogicznej w ostatnich latach funkcjonowa- z 17 listopada 2010 r. Ponadto w 2012 r. Polska ratyko-
1
ły trzy typy edukacji dzieci ze specjalnymi potrzebami wała konwencję ONZ o prawach osób niepełnospraw-
edukacyjnymi. Były to kolejno: segregacja, integracja, nych, na mocy której do placówek oświatowych należa-
włączanie (inkluzja). Ideą edukacji segregującej była ło wprowadzić model edukacji włączającej.
nauka niepełnosprawnych dzieci w dostosowanych do
ich potrzeb placówkach specjalnych, w których obo-
wiązywały inne niż w szkole ogólnodostępnej program Inkluzja zakłada, że szkoła
i metody nauczania, a nauczyciele mieli specjalne przy- ma być miejscem, w którym
gotowanie pedagogiczne. Zakładano, że dziecko po- każdy uczeń bez względu
winno mieć kontakt z osobami takimi samymi jak ono,
co nie dawało niestety najlepszych możliwości rozwoju na stopień sprawności jest
społecznego. Można by rzec, że była to swoista forma pełnoprawnym członkiem
izolacji dzieci z niepełnosprawnościami w specjalnie
przygotowanych dla nich „gettach edukacyjnych”. społeczności, a jego potrzeby
Wraz z upływem lat w edukacji dzieci niepełnospraw- edukacyjne i wychowawcze
nych wykształciło się podejście integracyjne, które mają być zaspokojone.
zakładało możliwość uczęszczania do tych samych pla-
cówek, co dzieci pełnosprawne. Tworzone były dla nich
klasy integracyjne, w których do niepełnosprawnego Według szacunków GUS z roku na rok rośnie liczba
ucznia przypisany był nauczyciel wspierający. Odpo- uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i nie-
wiadał on za realizację często zindywidualizowanego pełnosprawnościami. Jestem dyrektorem szkoły podsta-
programu nauczania. Krytycy tego podejścia określali wowej od 2012 r. i dostrzegam, że wówczas na danym
je mianem mniej dotkliwej formy segregacji, w której poziomie edukacyjnym, np. wszystkich klas 1, do danej
zmienia się dziecko w taki sposób, by pasowało do sys- klasy uczęszczał jeden uczeń z orzeczeniem o niepełno-
temu, zapewniając mu jedynie odpowiednie działania, sprawności. Obecnie mamy takich uczniów od 3 do 4.
takie jak rehabilitacja i terapia. Należy dodać, że drastycznie zwiększa się także liczba
dzieci z opiniami z poradni psychologiczno-pedago-
Dynamiczny rozwój edukacji integracyjnej w Polsce trwał gicznej. W klasach młodszych średnio jest to 5 opinii
od lat 90. XX w. do 2006 r., w którym zapoczątkowano w jednej klasie wskazujących na występowanie np.
ideę szkoły inkluzyjnej. Zanim podejmę się zdeniowa- dysleksji, jej ryzyka czy nadpobudliwości psychorucho-
nia owej inkluzji na podstawie własnych doświadczeń, wej, a w klasach 4–8 przypada nawet 15 opinii na klasę,
chciałbym wskazać, jaką drogę przeszła Polska, by móc co stanowi blisko lub ponad 50% społeczności uczniów.
wprowadzać zmiany w obowiązującym systemie oświaty. Zastanawiam się czasem, czy nie mamy do czynie-
W 2006 r. Polska wstąpiła do Europejskiej Agencji ds. nia z nadrozpoznawalnością zwłaszcza specycznych
Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej. Dzięki temu trudności edukacyjnych. Nie zmienia to faktu, że coraz
rozszerzono koncepcję rozumienia szkoły włączającej.
Włączanie to nie tylko kształcenie dzieci niezależnie od
ich sprawności, poziomu rozwoju intelektualnego itp. 1 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 17 listopada 2010 r.
w szkole najbliższej ich miejsca zamieszkania, lecz także w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opie-
ki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych
zindywidualizowanie procesu nauczania do możliwości społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostęp-
i potrzeb każdego ucznia. Ważnym dokumentem mają- nych lub integracyjnych oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Na-
cym na celu promowanie edukacji włączającej w Polsce rodowej z 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji
pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszko-
były dwa rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej lach, szkołach i placówkach.

8