Page 6 - Magazyn dyrektora 2019

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna

Nie pozostajemy obojętni – polska szkoła

wobec specjalnych potrzeb edukacyjnych

Specjalnym potrzebom edukacyjnym (SPE) poświęca Z badania wyłania się
się w polskiej szkole coraz więcej uwagi. Wśród dy- obraz systemu, który
rektorów i nauczycieli powszechne jest poczucie,
że liczba dzieci wymagających dodatkowej pomocy już od dłuższego czasu
lub nietypowego postępowania pedagogicznego jest przekształcany,
stale rośnie. Z przekonaniem tym wiąże się niepokój –
według pewnych opinii wzrost liczby uczniów z SPE co prowadzi do zwiększenia
może być nieuzasadniony i wynikać z chęci wykorzy- udziału uczniów
stania diagnozy przez niektórych rodziców do objęcia ze specjalnymi potrzebami
ich dzieci ulgowymi zasadami kształcenia i egzamino-
wania. Jednak jak jest naprawdę? Wydawnictwo Nowa w głównym nurcie edukacji,
Era przeprowadziło badanie dotyczące SPE, oparte a także wzmocnienia
na analizie danych z ośrodków państwowych (MEN,
ORE, SIO) oraz wywiadach z dyrektorami szkół, nauczy- wrażliwości dyrektorów
cielami i terapeutami. Z badania wyłania się obraz sys- i nauczycieli na potrzeby
temu, który już od dłuższego czasu ulega przekształ- uczniów oraz rozszerzenia
ceniom, zmierzającym do zwiększenia udziału uczniów
ze specjalnymi potrzebami w głównym nurcie edukacji, możliwości działania
a także wzmocnienia wrażliwości dyrektorów i nauczy- w obszarze SPE.
cieli na potrzeby uczniów oraz rozszerzenia możliwości
działania w obszarze SPE.
W polskim środowisku oświatowym posługujemy się de- Jednym z procesów, które toczą się obecnie w pol-
nicją specjalnych potrzeb edukacyjnych, która została skiej oświacie, jest wzrost wrażliwości na dodatkowe
wypracowana przez powołany w 2008 r. przez MEN potrzeby uczniów i ich nietypowe zachowania. Mamy
Zespół Ekspertów ds. Specjalnych Potrzeb Edukacyj- już za sobą etap, w ramach którego szkoły nauczyły
nych, a następnie była kilkukrotnie doprecyzowywana, się włączać do głównego nurtu edukacyjnego dzieci
m.in. poprzez uwzględnienie w niej uczniów zdolnych, z niepełnosprawnościami motorycznymi lub sen-
którzy także powinni być obejmowani specjalnym sorycznymi. Przyzwyczailiśmy się do tego, że wielu
wsparciem w szkole. Z denicji tej dowiadujemy się, uczniów wymaga wsparcia logopedycznego. Oswo-
że SPE dotyczy dzieci, które posiadają niepełnosprawno- iliśmy się także z falą diagnoz dotyczących ADHD, dys-
ści, decyty lub dysharmonie wpływające negatywnie leksji i dyskalkulii. W toku tych zmian mogliśmy zaob-
na ich funkcjonowanie, w tym także rozwój. Jest to serwować wzrost liczby dzieci z diagnozą zaburzeń
z jednej strony denicja bardzo pojemna, uwzględnia- lub przynajmniej ich podejrzeniem. Wzrost ten wynikał
jąca rozległą skalę problemów i ich źródeł, a także ich przede wszystkim z faktu, że nauczyliśmy się dostrze-
różny charakter (od motorycznego po emocjonalny). gać symptomy i wiązać kłopoty adaptacyjne dzieci
Z drugiej strony nakierowuje ona naszą uwagę na po- z możliwymi zaburzeniami natury zdrowotnej, w tym
ważniejsze dysfunkcje rozwojowe, tym bardziej że od psychicznej. Przyczynił się do niego także dostęp do
jakiegoś czasu szkoły w Polsce wkładają wiele wysiłku coraz bardziej przyjaznych i niezawodnych narzędzi
w budowanie klas integracyjnych oraz uwzględnienie diagnostycznych. Nie bez znaczenia była również zmia-
potrzeb dzieci z decytami podlegającymi ocjalnemu na sposobu myślenia rodziców: wzrost świadomości
opiniowaniu lub orzecznictwu (np. dysleksja, ADHD lub zaburzeń oraz zrozumienie, że odpowiednia diagnoza
autyzm). Prawdopodobnie z wszystkich wymienionych i terapia mogą pomóc dziecku w osiągnięciu efektów
wyżej względów ta dobrze zakorzeniona w dzisiejszej edukacyjnych oraz w realizacji jego rzeczywistego po-
szkole denicja wkrótce zostanie zastąpiona nowym tencjału, co wpłynęło na większe zaangażowanie ro-
wyjaśnieniem. dziców w te działania.

4