Page 8 - Magazyn dyrektora 2019

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna

Od kilku lat narasta także dzieci: niektóre kłopoty emocjonalne lub poznawcze
problem niestabilności u ośmioletniego dziecka uznajemy za naturalną dys-
harmonię rozwojową, a u dwunastolatka odbieramy je
środowiska dzieci i młodzieży. jako poważny kłopot. Nie bez znaczenia jest sam pro-
Wpływa to negatywnie ces dojrzewania dziecka i związane z nim turbulencje.
na emocje uczniów i na ich Na pewno wpływ na wzrost liczby uczniów z SPE mają
także gwałtownie zwiększające się wymagania eduka-
zdolności poznawcze. cyjne, które dodatkowo eksponują zakłócenia rozwoju
intelektualnego i emocjonalnego ucznia. Przeoczane
i marginalizowane dotąd drobne nieprawidłowości
W efekcie tych zmian wielu uczniów przychodzi do oraz pozornie nieważne kłopoty ucznia stają się po-
szkoły z niewystarczająco rozwiniętą motoryką oraz ważnym utrudnieniem.
niewielkimi umiejętnościami podstawowymi, co rzu- Co ciekawe, nauczyciele klas 1–3 pytani o to, jakie
tuje na ich wyniki w toku edukacji. Na przykład jeżeli typy problemów dominują wśród ich uczniów, wska-
dziecko rozpoczynające naukę w szkole podstawo- zują głównie na decyty logopedyczne, motoryczno-
wej ma zbyt mały zasób słownictwa, to jego kłopoty -sensoryczne oraz emocjonalno-społeczne. Nauczyciele
z nauką nowych słów będą rosnąć wraz z poziomem klas 4–7 mówią natomiast przede wszystkim o dysleksji,
edukacji, ponieważ bez szczególnego wsparcia ze stro- zaburzeniach emocjonalno-społecznych oraz różnego
ny dorosłych nie nadrobi ono tych braków. Taki uczeń rodzaju trudnościach edukacyjnych. Znaczenie zakłó-
będzie miał poważny problem z czytaniem ze zrozu- ceń emocjonalnych, społecznych i poznawczych wzra-
mieniem, co z kolei przełoży się na niepowodzenia sta więc na kolejnych etapach edukacji. Niestety, ich
w nauce. I nie chodzi tutaj tylko i wyłącznie o niepowo- występowanie lub nasilenie bywa często efektem nie-
dzenia na lekcjach języka polskiego – wszak za pomo- dostatecznej diagnozy drobnych problemów na wcze-
cą języka opisujemy także biologię, geograę, chemię. śniejszych etapach edukacji, dlatego tak ważne jest, by
Nie sposób też poradzić sobie z matematyką, jeżeli nie już w klasach 1–3 systematycznie pracować z uczniami
rozumie się treści zadań, nawet gdy ma się uzdolnienia w tym zakresie.
w tym kierunku. Tymczasem niewielu nauczycieli wie, Jak wynika z badań, nauczyciele żywo interesują się SPE
że kłopoty szóstoklasisty mogą wynikać ze zbyt małe- i znają wiele ciekawych narzędzi wspierających diagno-
go zasobu słownictwa przyswojonego na wcześniej- zę oraz pracę z uczniami, zarówno w obszarach, które
szych etapach edukacji i że brak ten warunkuje specjal- mają swoje konkretne metody (np. problemy logope-
ne potrzeby edukacyjne dziecka, które szkoła powinna dyczne czy dysleksja), jak i obszarach bardziej komplek-
pomóc mu zaspokoić. sowych, takich jak trudności emocjonalne i poznawcze.
Nie można pominąć także wzrostu wymagań poznaw- Wiedzą także, że istnieje dzisiaj wiele skutecznych na-
czych, który obserwujemy w ostatnich latach w szkole. rzędzi cyfrowych. Prawie 90% nauczycieli szkół pod-
Niedawna zmiana podstawy programowej spowodo- stawowych prowadzi zajęcia wyrównawcze dla dzieci
wała, że inaczej postrzegamy cechy ucznia przecięt- ze specjalnymi potrzebami (przede wszystkim takimi,
nego. Często uczniowie, którzy dotychczas doskona- które nie wynikają z dysfunkcji podlegających opinio-
le radzili sobie z nauką, zaczynają mieć z nią kłopoty, waniu lub orzecznictwu). Ich kłopotem pozostaje jed-
a uczniowie, którzy mają braki z powodu wczesnych nak ograniczony dostęp do środków umożliwiających
zaniedbań, stają się właściwie bezradni. Jeżeli dodamy zakup odpowiednich narzędzi, szczególnie tych inter-
do tego zjawisko stresu i przepracowania, które dopa- aktywnych, które stanowią wzbogacenie warsztatu
dają uczniów nowych, zreformowanych klas 7 i 8, łatwo nauczyciela także pod względem możliwości wpływa-
nam będzie zrozumieć, skąd bierze się coraz większa nia na zaangażowanie ucznia.
liczba uczniów z SPE. Zjawiska, które mogą sprowadzać na ucznia kłopoty
W badaniach Nowej Ery nauczyciele deklarowali, w szkole, mają charakter globalny, choć występują
że w klasach 4–6 jest znacznie więcej uczniów z SPE niż w różnym natężeniu (np. w niektórych krajach problem
w klasach 1–3, natomiast w klasach 7 i 8 jest ich najwię- migracyjny może mieć większe znaczenie niż w Polsce).
cej. Wzrost liczby uczniów z SPE jest oczywiście czę- Dlatego też samo zagadnienie SPE i dodatkowe wspar-
ściowo związany ze zmianą podejścia do problemów cie dla uczniów stały się gorącym tematem dla wielu

6