Page 76 - Biologia na czasie 3 - podręcznik

Rozdział 1. Mechanizmy dziedziczenia

Przebieg biosyntezy białek u eukariontów

Etap Opis
Transkrypcja – • Początek transkrypcji. Polimeraza RNA przyłącza się do promotora genu i powoduje
synteza RNA miejscowe rozplecenie podwójnej helisy DNA.
• Wydłużanie łańcucha RNA. Polimeraza RNA przesuwa się wzdłuż nici DNA, rozplata-
jąc ją i dobudowując kolejne nukleotydy do powstającej nici RNA.
• Zakończenie transkrypcji. Polimeraza RNA odłącza się od genu, a ukończona nić
RNA zostaje uwolniona.
Modyfikacje potran- • Składanie RNA.
skrypcyjne RNA • Modyfikacja budowy końców pre-mRNA:
– przyłączenie czapeczki na końcu 5',
– przyłączenie tzw. ogona poli(A) na końcu 3'.
Translacja – • Powstały mRNA zostaje przetransportowany z jądra komórkowego do cytoplazmy.
synteza białka • mRNA łączy się z rybosomem. Do kodonu AUG, czyli kodonu START, przyłącza się
tRNA, który transportuje aminokwas – metioninę.
• Wydłużanie się łańcucha aminokwasów rozpoczyna się od przyłączenia następnego
tRNA z aminokwasem. Wówczas rybosom łączy aminokwasy wiązaniem peptydo-
wym. Następnie tRNA opuszcza rybosom, który przesuwa się na kolejny kodon.
Proces ten powtarza się wielokrotnie, dzięki czemu łańcuch aminokwasów stopnio-
wo się wydłuża.
• Ostatnia faza translacji. Rybosom przesuwa się wzdłuż mRNA do momentu napotka-
nia jednego z kodonów STOP: UAA, UAG lub UGA.
• Rybosom odłącza się od mRNA, a uwolnione białko przyjmuje charakterystyczną dla
siebie formę przestrzenną.
Modyfikacje • Białko uzyskuje odpowiedni kształt, np. przez wycięcie pewnej liczby aminokwasów
potranslacyjne z łańcucha polipeptydowego lub przyłączanie do aminokwasów dodatkowych grup
białek chemicznych (np. reszt cukrowych, lipidowych czy fosforanowych).

Prawa Gregora Mendla
Stosunek fenotypowy
Nazwa prawa Treść
w pokoleniu F 2
I prawo Mendla W gametach allele tego samego genu występują 3:1
(prawo czystości zawsze pojedynczo.
gamet)
II prawo Mendla Cechy dziedziczone są niezależnie, ponieważ allele 9:3:3:1
(zasada niezależnej różnych genów są rozdzielane do gamet organizmów
segregacji cech) w sposób losowy.

Chromosomowa teoria dziedziczenia
Zastosowanie teorii
Stosunek fenotypowy
Główne założenia do sporządzania mapy
w pokoleniu F 2
chromosomu
• Geny znajdują się w chromosomach, gdzie Na podstawie częstości c.o.,
zajmują tzw. locus genowe. którą mierzy się procentem
• Geny są ułożone w chromosomach liniowo. występujących rekombinantów,
• Geny znajdujące się w jednym chromosomie 3:1 można wnioskować o odległo-
są nazywane genami sprzężonymi i zazwyczaj ści genów w chromosomie.
trafiają do tej samej gamety.
• Geny sprzężone mogą zostać rozdzielone 1% rekombinantów = 1% c.o.
na skutek crossing-over. 1% c.o. = 1 cM (j.m.)

108