Page 10 - Fizyka, Zbiór zadań, szkoła podstawowa
P. 10

10   Jednostki i pomiary


                  Przykład 3                                                                                      1. Mierzenie długości

               Wieloryb długopłetwiec, znany także jako humbak, ma masę 35 t i długość 14 m. Nato-
               miast kot Mruczek jest od niego 7000 razy lżejszy. Ile waży Mruczek?                               PODSTAWA PROGRAMOWA
                     A. 0,005 kg      B. 5 kg          C. 0,002 m       D. 2 m
                                                                                                                  1.3 [Uczeń] (...) przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary   Spotkania z fizyką:
               Rozwiązanie                                                                                        i doświadczenia, korzystając z ich opisów.                         VII 2

               Sposób I                                                                                           1.4 [Uczeń] (...) wskazuje rolę użytych przyrządów.          To jest fizyka:
               Masa kota wynosi:                                                                                  1.7 [Uczeń] przelicza wielokrotności i podwielokrotności (...).    VII 2
                                35 t : 7000 = 35 000 kg : 7000 = 35 kg : 7 = 5 kg
                                                                                                                  1.1  Które odcinki mają długość 2 cm?
               Sposób II
               Metr nie jest jednostką masy, więc odpowiedzi C i D odpadają od razu. Masa kota nie może
               być równa 0,005 kg = 5 g, bo każdy wie, że koty nie są tak lekkie. Pozostaje odpowiedź B.                      A
                                                                                                                                                      E               F
               Odpowiedź: Poprawna jest odpowiedź B.                                                                                    C     D
                                                                                                                           B

                  Przykład 4                                                                                                                                                    Rys. 1.1

               Aby wyznaczyć pole powierzchni liścia, Patryk odrysował go na
               kartce w kratkę (zdjęcie obok). Jakie jest to pole? Odpowiedź podaj
               w centymetrach kwadratowych i milimetrach kwadratowych.

               Rozwiązanie
               Brzegi liścia nie biegną wzdłuż kratek. Jeśli jednak policzymy
               kratki leżące w całości wewnątrz zarysu liścia, okaże się, że jest ich
               87. Natomiast jeśli doliczymy kratki, które choćby w części leżą
               w zarysie liścia, łącznie dostaniemy 147 kratek.
               Pole liścia możemy obliczyć jako średnią z tych liczb:
                                     87 + 147   = 117
                                       2
               Jaka jest dokładność takiego wyniku? Pole powierzchni liścia jest
               większe niż 87, a więc różni się od 117 o mniej niż 117 – 87 = 30 kratek.
               Ten sam wynik otrzymamy, zauważając, że pole jest mniejsze od 147
               kratek, a więc różni się od 117 o mniej niż 147 – 117 = 30 kratek.
               Tak więc pole liścia w kratkach wynosi:
                               P = 117 kratek ± 30 kratek
                           2
                                                                           2
               Ponieważ 1 cm  składa się z 4 kratek, możemy przeliczyć ten wynik na cm :
                                                     2
                                                            2
                                             2
                                  P = 29,25 cm  ± 7,5 cm  ≈ 29 cm  ± 7 cm 2
               Kwadrat o boku 1 cm można podzielić na 10 rzędów po 10 kwadratów o boku 1 mm. Ta-
                                                                                      2
                                                             2
                                                    2
               kich kwadratów jest 10 ∙ 10 = 100. A wiec 1 cm  = 100 mm . Wobec tego pole liścia w mm :
                                                   2
                                        P = 2900 mm  ± 700 mm
                                                             2
               Odpowiedź: Pole powierzchni liścia wynosi 29 cm  ± 7 cm , czyli 2900 mm  ± 700 mm .
                                                                          2
                                                             2
                                                                                    2
                                                      2
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15