Page 18 - Teraz matura język polski - vademecum z zadaniami poziom rozszerzony

V. Wiedza o kulturze

Pozaliterackie teksty kultury

Kultura i jej teksty

Kluczowe pojęcia
Kultura to całokształt materialnego i duchowego
dorobku ludzkości wytworzony od początku jej
istnienia. Kultura jest także systemem znaków
służących ludziom do komunikowania się – po-
między jednostkami, społecznościami oraz epo-
kami (dziedzictwo kulturowe).
Kultura popularna – czasem zwana też maso-
wą, to kultura dostępna szerokiemu gronu od-
biorców na całym świecie, rozpowszechniana na
wielką skalę za pomocą środków masowego prze-
kazu, ujednolicająca wzorce ubioru i zachowania
oraz poczucie estetyki wszystkich odbiorców. Jej
wytwory, wytwarzane dla zysku seryjnie i anoni- Neolityczne narzędzia – artefakty kultury będące świa-
mowo, są dostosowane do poziomu wiedzy, wy-
POZALITERACKIE TEKSTY KULTURY niż budzące refleksję.
kształcenia i upodobań przeciętnego człowieka,
dectwem techniki i zwyczajów ludzi prehistorycznych
przystępne w odbiorze, oferujące raczej rozrywkę
Znak to przedmiot, właściwość, wydarzenie lub
przedstawienie obrazowe mające zastosowanie
w komunikacji międzyludzkiej, oznaczające dane
treści dotyczące rzeczywistości. Jest odczytywa-
ny przez odbiorcę albo na podstawie znajomości
danego języka albo na mocy umowy społecznej
jaką jest kultura.
Artefakt kultury to każdy przedmiot wytworzony
lub zaadaptowany przez człowieka, któremu moż-
na nadać znaczenie w danej kulturze lub poprzez
daną kulturę wytłumaczyć sens jego użycia czy
symbolikę. Artefakty kultury mają aspekt material-
ny jako konkretne wytwory o określonym zastoso-
waniu, oraz duchowy, ideowy. W tym wymiarze Współczesna kultura jest mieszaniną znaków, artefak-
stanowią ślady zmiennych w czasie kulturowych tów i tekstów, które wzajemnie na siebie oddziałują,
wzorców, a także indywidualności ich twórców. jak np. książki (komiks) i ubiory (moda)

KULTURA
duchowa materialna
• intelektualne osiągnięcia człowieka • rzeczywiste obiekty
• języki • książki
• obyczaje, tradycje, styl życia • przedmioty życia codziennego
• sztuka • obrazy, rzeźby, budowle
• wierzenia, religie, mity • przedmioty kultu
• filozofia • pisma filozoficzne
• nauka • wynalazki

220