Page 9 - Teraz matura język polski - vademecum z zadaniami poziom rozszerzony

I. Matura pisemna

dopełnienia, przydawki, okolicznika), związ- funkcjonalnego – naukowego, popularnonau-
ków składniowych między częściami zdania, kowego, publicystycznego, potocznego, urzę-
budowy zdań złożonych; dowego, artystycznego;
• określania funkcji wypowiedzi – głównie in- • rozpoznawania zabiegów stylizacyjnych – archai­
formatywnej, ekspresywnej, impresywnej zacji, dialektyzacji, kolokwializacji.
i poetyckiej; Zadania w teście mogą sprawdzać znajomość
• rozpoznawania cech gatunkowych tekstu – lektur obowiązkowych oznaczonych w podsta-
publicystycznego (w tym recenzji, felietonu, wie programowej gwiazdką, zarówno z poziomu
reportażu) lub retorycznego (przemówienia); szkoły ponadgimnazjalnej, jak i gimnazjum. Te
• wskazywania charakterystycznych cech stylu lektury musisz znać koniecznie.

Lektury obowiązkowe – gimnazjum i szkoła ponadgimnazjalna
• Bogurodzica
• Jan Kochanowski, wybrane fraszki, pieśni, treny (V, VII, VIII i inne)
• Ignacy Krasicki, wybrane bajki
• Adam Mickiewicz II cz. Dziadów
• Adam Mickiewicz III cz. Dziadów
• Adam Mickiewicz Pan Tadeusz
• Aleksander Fredro Zemsta
• Bolesław Prus Lalka
• Henryk Sienkiewicz, jedna wybrana powieść, np. Potop, Krzyżacy, Quo vadis
• Stanisław Wyspiański, Wesele
• Bruno Schulz, wybrane opowiadanie
• Witold Gombrowicz Ferdydurke (w całości lub w części: rozdziały II, III, VI, VII, VIII, IX, X, XII, XIV) MATURA PISEMNA – POZIOM PODSTAWOWY

Etapy pracy z tekstem
Zanim przystąpisz do rozwiązywania zadań, do- notatki w formie krótkich haseł streszczają-
kładnie zapoznaj się z tekstem. Przeczytaj tekst cych najważniejsze fragmenty;
uważnie, powoli i ze zrozumieniem, najlepiej • podkreślaj kluczowe dla tekstu słowa
dwa razy. i sformułowania.
Zwróć uwagę na tytuł, nie pomijaj przypisów. Staraj się oddzielić w tekście informacje od
Zastanów się, w jaki sposób są ze sobą powią- opinii. Pozwoli Ci to odczytać intencje autora
zane poszczególne akapity. i określić wymowę tekstu.
Upewnij się, czy rozumiesz wszystkie słowa. Je- Spróbuj określić, jaka funkcja dominuje w tek-
śli nie znasz znaczenia danego wyrazu użytego ście – informatywna, ekspresywna, impresywna.
w tekście, skorzystaj z dostępnego na egzami- Zwróć uwagę na to, jaki gatunek reprezentuje
nie słownika. tekst – czy jest to artykuł, felieton recenzja, re-
Pamiętaj, że masz prawo podkreślać w tekście portaż, wywiad, przemówienie itd.
ważne rzeczy, rysować, pisać komentarze (eg- Czytając tekst, zwracaj uwagę na charaktery-
zaminator nie bierze ich pod uwagę przy ocenie styczne cechy języka i stylu, którymi posługuje
Twoich odpowiedzi). Taki sposób pracy z tek- się autor.
stem pomoże Ci sprawnie się po nim poruszać, Jeśli na egzaminie otrzymasz zestaw z dwoma
ułatwi rozwiązywanie zadań i pozwoli zaoszczę- krótkimi tekstami, pamiętaj, aby rozpoznać za-
dzić czas, którego nie masz na egzaminie za sadę ich zestawienia – poszukaj podobieństw
wiele. Przede wszystkim: i różnic.
• po zapoznaniu się z każdym kolejnym akapi- Sięgaj ponownie do tekstu podczas czytania po-
tem podsumuj jego treść – rób na marginesie leceń i udzielania odpowiedzi.

9