Page 13 - Atlas anatomiczny - tajemnice ciała
P. 13

11


                                                                                       PATOLOGIE

             Mejoza
                                                                                     Zespół Downa
                                                                                    Czasem zdarza si´, ˝e na skutek
          Mejoza jest procesem, w którym               Po replikacji, na poczàtku profazy I,
          po replikacji DNA zachodzà dwa               chromatyna przyjmuje postaç   zaburzenia podczas rozdziału chro-
                                                       chromosomów.                 mosomów, do jednej z gamet trafia
          zale˝ne od siebie podziały ko-
                                                                                    o jeden chromosom za du˝o, a do
          mórki. Wówczas z jednej komórki
          macierzystej powstajà 4 komórki                                           innej o jeden za mało. JeÊli taka nie-
                                                                                    prawidłowa gameta weêmie udział
          potomne o zredukowanej o po-
          łow´ iloÊci materiału genetycz-              W trakcie profazy podwo-     w zapłodnieniu, wówczas zygota ma
                                                       jone chromosomy homolo-      niewłaÊciwà liczb´ chromosomów.
          nego. Podczas mejozy dochodzi                giczne dobierajà si´ w pary.
          do wymiany fragmentów chromo-                Ka˝dy chromosom z pary       Najcz´Êciej dochodzi wtedy do poro-
          somów homologicznych, dzi´ki                 składa si´ z dwóch           nienia lub dziecko rodzi si´ upoÊle-
                                                       chromatyd.                   dzone. Jednym z takich upoÊledzeƒ
          czemu ka˝da nowo powstała ko-
                                                                                    jest zespół Downa spowodowany
          mórka ma niepowtarzalny mate-
          riał genetyczny.                                                          obecnoÊcià dodatkowego chromo-
                                                                                    somu 21 pary.
                                                       Pod koniec profazy I chromosomy
                                                       homologiczne wymieniajà si´ frag-
                                                       mentami DNA. Proces ten nazy-
                                                       wamy crossing-over.



                                                       W metafazie I, po rozpadzie otoczki
                                                       jàdrowej, do ka˝dego chromosomu
                                                       z pary przyczepiajà si´ włókna biał-
                                                       kowe odpowiedzialne za ich rozdzie-
                                                       lenie. Pary chromosomów ustawiane
                                                       sà w płaszczyênie równikowej.


                                                          Podczas anafazy I włókienka biał-
                                                          kowe odciàgajà ka˝dy podwojony
                                                          chromosom z pary do przeciwleg-  W komórkach osoby z zespołem Downa
                                                          łego bieguna komórki. W ten spo-  znajduje si´ 47 chromosomów zamiast 46.
                                                          sób w obu nowych zestawach
                                                          chromosomów znajduje si´ po jed-
                                                          nym chromosomie z ka˝dej pary.


                                                             W profazie II, po pierwszym
                                                             podziale mejotycznym, komórki
                                                             potomne zawierajà po jednym
                                                             chromosomie homologicznym
                                                             z ka˝dej pary.



                                                             Dalszy przebieg drugiego podzia -
                                                             łu mejotycznego jest podobny   Osoby z zespołem Downa majà charakte-
                                                             do mitozy. W metafazie II  rystyczny wyglàd oraz cierpià na dolegli-
                                                             chromosomy ustawiane sà  woÊci fizyczne i umysłowe o ró˝nym
                                                             w płaszczyênie równikowej.  nasileniu.



                                                                    W anafazie II włókienka białkowe przy-
                                                                    czepione do obu chromatyd odciàgajà je
                                                                    do przeciwległych biegunów komórek.
                                                                    Rozłàczone chromatydy siostrzane pełnià
                                                                    teraz funkcj´ osobnych chromosomów.



                                                                             Po odtworzeniu otoczek jàdrowych
                                                                             i cytokinezie powstajà 4 komórki
                                                                             potomne o zredukowanej o połow´
                                                                             liczbie chromosomów.
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18