Page 15 - Atlas anatomiczny - tajemnice ciała
P. 15

13




          Rogowaciejàce wytwory naskórka
                                                                     Komórki barwnikowe
       Do wytworów naskórka nale˝à włosy, paznokcie oraz gruczoły poto -
       we, łojowe i sutkowe. Włosy i paznokcie sà zbudowane głównie  Barwa skóry zale˝y m.in. od iloÊci melaniny – barwnika
       z martwych komórek wypełnionych twardym białkiem – keratynà.   wyst´pujàcego w powierzchniowych komórkach naskór -
                                                                  ka. Melanin´ produkujà rozgał´zione komórki, zwane
                                                                  melanocytami, które znajdujà si´ w warstwie podstawnej
          Paznokcie
                                                                  naskórka. Za pomocà wypustek barwnik ten jest z nich
       Paznokcie osłaniajà koƒcowe odcinki palców. Rosnà około    przekazywany do wy˝ej poło˝onych komórek. Zadaniem
       0,1 mm dziennie, czyli Êrednio 3 mm miesi´cznie. Wyrastajà  melaniny jest pochłanianie promieniowania nadfioleto-
       z macierzy paznokcia, którà stanowià nieustannie dzielàce si´  wego (UV) zawartego w  promieniowaniu słonecznym,
       komórki.                                                   a tym samym ochrona DNA przed uszkodzeniami powo-
                                                                  dowanymi przez to promieniowanie.
        wolny          płytka
        koniec       paznokciowa  korzeƒ
       paznokcia                paznokcia
                                         obràbek naskórkowy
                            macierz
                                          okołopaznokciowy
                                                     ło˝ysko
                                                    paznokcia
       obłàczek





                                                                                          melanocyt  p´cherzyki
                                             obràbek naskórkowy                                    zawierajàce
                                              podpaznokciowy                                        melanin´


         Włosy
       Poza wargami oraz wewn´trznà stronà dłoni i stóp, włosy pokrywajà  PATOLOGIE
       całà powierzchni´ skóry człowieka. W ciàgu miesiàca rosnà one
       około 12 mm. Ka˝dy włos ˝yje mniej wi´cej 3 lata, a nast´pnie   Czerniak
       wypada i jest zast´powany nowym.
                                                                  Jednà z najgroêniejszych chorób skóry jest czerniak – nowo-
                                        rdzeƒ
                                                                  twór złoÊliwy o du˝ej skłonnoÊci do wczesnych przerzutów
                                  kora
                                                                  oraz niewielkiej podatnoÊci na leczenie. Powodujà go me-
                                                                  lanocyty, które głównie pod wpływem nadmiernego pro-
                            powłoczka
                                                                  mieniowania słonecznego przekształcajà si´ w komórki
                                                      łodyga
       pochewka
       wewn´trzna                                                 nowotworowe i zaczynajà si´ mno˝yç w niekontrolowany
                                                                  sposób. Czerniak najcz´Êciej rozwija si´ z niegroênych
                                                                  znamion barwnikowych, dlatego nie wolno ich dra˝niç ani
                                                                  eksponowaç na działanie promieni słonecznych. O ka˝dej
       pochewka
       zewn´trzna                                                 zmianie w obr´bie znamienia nale˝y poinformowaç leka-
                                                                  rza.
       torebka

                                                      korzeƒ

       cebulka





                                                                  Znami´ barwnikowe to skupisko  Czerniak ma nieregularne granice
        brodawka                                                  melanocytów, które jest niepra-  i niejednolite zabarwienie,
         włosa                                                    widłowoÊcià skóry. Je˝eli nie   a w jego obr´bie pojawiajà si´
                                                                  zmienia wielkoÊci, kształtu czy   drobne wypukłoÊci. Cz´sto jest
                                                                  koloru – jest niegroêne.  te˝ ciemniejszy od znamienia.
   10   11   12   13   14   15   16   17   18