Page 12 - Atlas anatomiczny - tajemnice ciała

10 KOMÓRKA

Podziały komórek

Nowe komórki, umo˝liwiajàce wzrost naszego ciała, powstajà przez podział
komórek ju˝ istniejàcych. W wyniku podziałów komórkowych powstajà tak˝e
gamety. Jednak proces prowadzàcy do ich powstania ró˝ni si´ od podziału
komórek budujàcych ciało.

Replikacja Mitoza

Przed ka˝dym podziałem komórki nast´puje podwojenie jej
materiału genetycznego w procesie replikacji. Polega on na Podział komórki, w którego wyniku powstajà dwie komórki
utworzeniu nowych nici DNA na bazie nici wyjÊciowych. potomne o identycznym materiale genetycznym z wyjÊcio-
W rezultacie powstajà dwie podwójne helisy DNA iden- wym nazywamy mitozà. Proces ten umo˝liwia wzrost ciała,
tyczne z wyjÊciowà. a tak˝e nieustanne zast´powanie obumarłych komórek no-
wymi. Wyró˝nia si´ w nim 5 głównych etapów.

białka wyjÊciowa
stabilizujàce niç DNA
W profazie uwidaczniajà si´
chromosomy. Ka˝dy z nich
składa si´ z dwóch identycz-
nych, tzw. siostrzanych cz´Êci,
podwójna nazywanych chromatydami.
helisa DNA Obie chromatydy jednego
chromosomu zawierajà iden-
tyczne czàsteczki DNA.

W metafazie, po rozpadzie
nukleotydy otoczki jàdrowej, do ka˝dego
chromosomu z dwóch stron
polimeraza DNA
– enzym łàczàcy przyczepiajà si´ włókienka biał-
nukleotydy DNA nowo powstajàce kowe odchodzàce od centro -
nici DNA somów. Ustawiajà one chromo-
somy w jednakowej odległoÊci
wyjÊciowa
niç DNA od obu biegunów komórki,
w tzw. płaszczyênie równikowej.
Replikacja rozpoczyna si´ od rozplecenia podwój-
nej helisy DNA. Nast´pnie do ka˝dej nici zostajà Podczas anafazy chromatydy
przyłàczone komplementarne nukleotydy, które siostrzane oddzielajà si´ od
tworzà drugà niç. siebie i stajà si´ niezale˝nymi
chromosomami potomnymi.
Włókienka białkowe odciàgajà
ka˝dy z nich do przeciwległego
wyjÊciowa bieguna komórki.
niç DNA

W telofazie wokół obu
precyzyjnie oddzielonych
zestawów chromosomów
odtwarza si´ otoczka
jàdrowa i w ten sposób
powstajà dwa jàdra komór-
nowa kowe o identycznej zawar-
niç DNA toÊci chromosomów
nowa z jàdrem wyjÊciowym.
niç DNA
W wyniku cytokinezy,
czyli podziału cyto-
plazmy zawierajàcej
pozostałe organelle
komórkowe, powstajà
Ka˝da nowo powstała podwójna wyjÊciowa dwie komórki potomne.
helisa DNA zawiera jednà niç niç DNA
pochodzàcà z wyjÊciowej czàsteczki
DNA i jednà nowà.