Page 89 - Chemia, To jest chemia, podręcznik, klasa 2

6. Paliwa kopalne i ich przetwarzanie

wzrostu temperatury i zmiany składu (zakwaszenia) wód oceanicz- Schemat powstawania
nych oraz wymieranie zwierząt i roślin wskutek zmian zachodzących kwaśnych opadów
w środowisku przyrodniczym. SO 2
W trakcie spalania węgla zanieczyszczonego siarką oprócz tlenku NO 2
węgla(IV) powstają też tlenki siarki. Spalanie paliw ciekłych w pojaz- CO 2
dach mechanicznych powoduje, że do atmosfery emitowane są tlenki
azotu i węglowodory. Powstające tlenki siarki(IV) i azotu(IV) re-
agują z parą wodną zawartą w atmosferze i wracają na Ziemię
w postaci kwaśnych opadów (roztworów wodnych kwasów siarko- H O
2
wych i azotowych), przez co przyczyniają się do zanieczyszczenia gle-
by, wód gruntowych i podziemnych. Tlenek siarki(IV) i cząstki sadzy,
na których mogą się kondensować krople wody, są przyczyną tworze-
nia się smogu klasycznego. Wskutek reakcji chemicznych zachodzą- H SO
2
cych między tlenkami azotu i węglowodorami – produktami spalania 2 4 H SO 3
m.in. benzyny i oleju napędowego – powstaje smog fotochemiczny.
Zanieczyszczenie atmosfery to niejedyny niekorzystny efekt pozy-
2
skiwania energii z paliw kopalnych. Ropa naftowa przedostająca się HNO + HNO 3
do morza (np. w wyniku awarii tankowców) unosi się na powierzchni
wody i odcina dostęp tlenu oraz światła organizmom morskim, co
prowadzi do ich śmierci. Wsiąka też w piasek, przez co przyczynia się
do śmierci organizmów żyjących nad brzegami mórz. Jest także nie-
bezpieczna dla ssaków morskich i ptaków (fot. 40.), które połykają ją,
gdy starają się oczyścić futro albo zlepione pióra.
Od wielu lat poszukuje się więc alternatywy dla paliw kopalnych,
są nimi m.in. elektrownie wiatrowe (fot. 41.), elektrownie słoneczne
(fotoogniwa i kolektory słoneczne) oraz elektrownie jądrowe. Jednak
każde źródło energii ma wady i zalety, np. turbiny wiatrowe szpecą
krajobraz i przyczyniają się do śmierci ptaków. Ponadto są one produ-
kowane z nieekologicznych materiałów i po wycofaniu ich z użytku
powstaje problem składowania ich jako odpadów.
W celu zmniejszenia zagrożeń wynikających z niewłaściwego plano-
wania i przeprowadzania procesów chemicznych, a tym samym zapo-
biegania degradacji środowiska Paul Anastas [czyt. pol anastas]
wprowadził w 1991 r. koncepcję zielonej chemii (ang. green chemistry).

Fot. 40. Pióra ptaków wodnych Fot. 41. Elektrownie wiatrowe są
oblepione ropą naftową trudno alternatywnym źródłem energii na obszarach
oczyścić wodą. występowania silnych wiatrów.

89