Page 29 - Język polski, Nowe Słowa na start! podręcznik, klasa 7

Cienie i blaski życia
emocji i może prowadzić do zmiany sytuacji, która nam nie odpowiada. Jednak żeby tak Cienie i blaski życia
się stało, powinno ono dotyczyć określonego problemu, na przykład konkretnego nauczy-
ciela, lekarza czy sąsiada i tego, co zrobili źle, a nie oświaty, służby zdrowia, sąsiadów
czy wszystkiego w ogóle, bo to z kolei prowadzi do przygnębienia i nieufności. Badania
wskazują, że ufamy ludziom, z którymi mamy bezpośredni kontakt. Prawie nigdy nie na-
rzekamy na rodzinę i przyjaciół, a okolicę, w której mieszkamy, uważamy za bezpieczną.
To wyjaśnia, dlaczego choć od lat deklarujemy, że sprawy w Polsce i na świecie idą w złym
kierunku, jednocześnie uważamy, że nam samym i naszym bliskim żyje się coraz lepiej.
Jesteśmy optymistami na lokalną skalę.
Polska kultura narzekania mówi o nas coś jeszcze. Jesteśmy szczerzy, bezpośredni, lu-
bimy mówić wprost, bez owijania w bawełnę. Ale gdy słuchamy kogoś, kto maluje świat
w czarnych barwach, jesteśmy bardziej skłonni mu uwierzyć, choćby to, co mówi, nie
miało pokrycia w faktach. Osoby, które narzekają, uważamy za mądre, wiarygodne i traf-
nie oceniające rzeczywistość wokół. Z kolei tych, którzy są nastawieni entuzjastycznie,
zazwyczaj uznajemy za miłych, ale niezbyt spostrzegawczych.
Jedno jest pewne: w Polsce narzekanie pełni dość szczególną rolę, specyficzną dla na-
szej kultury – pozwala nam nawiązywać i pogłębiać relacje. Jeśli na przykład na pytanie
„Co słychać?” odpowiemy, że „Wszystko dobrze”, będzie to najprawdopodobniej ozna-
czało, że chcemy trzymać rozmówcę na dystans. Tymczasem narzekanie może być formą
zagajenia , zaproszeniem do rozmowy, otwarcia się. To konwencja, w której my Polacy
2
od razu się odnajdziemy.
Narzekanie nie zawsze jest więc powodem do narzekania. Jeśli mamy ochotę tro- 2 zagajenia
chę popsioczyć , nie ma w tym niczego złego. Byleby robić to z umiarem, a może nawet rozpoczęcia rozmowy
3
psioczyć
3
z uśmiechem. potocznie: narzekać
Po przeczytaniu
1. Nazwij swoimi słowami główne myśli przedstawionego tekstu.
2. Na podstawie tekstu opowiedz o różnicach między Polakami a Amerykanami
i mieszkańcami Wielkiej Brytanii. Która z zaprezentowanych postaw jest Ci naj-
bliższa? Uzasadnij swoje zdanie.
3. Co mają na myśli osoby, które określają swoją sytuację sformułowaniem stara
bieda? Jak można scharakteryzować ich nasta-
wienie?
4. Na jakie zalety narzekania wskazują autorzy tek-
stu? Jakie warunki powinny być spełnione, aby
narzekanie prowadziło do zmian na lepsze?
5. Odszukaj w tekście informacje o funkcjach na-
rzekania w Polsce. Jakie jest Twoje zdanie na ten
temat?
6. Wyjaśnij związek między problematyką porusza-
ną w przeczytanym tekście a rysunkiem zamiesz- Źródło: https://andrzejrysuje.pl/rysunek/welt-
czonym obok. schmerz, 14.09.2009 [dostęp: 23.04.2019]

85