Page 8 - Poznać przeszłość. Historia i społeczeństwo. Europa i świat

1 Pocz tki wiata greckiego

za nim po znasz no wy te mat
1. Wymie najwaniejsze konflikty w dziejach staro ytnej Grecji.
2. Odpowiedz, którego bohatera Iliady lub Odysei Homera uwaasz za wzór wojownika. Uzasadnij swoje zdanie.

y Skd si wzi a nazwa europa?
Sowo Europa w jzyku semickim, u ywanym przed
wiekami na Bliskim Wschodzie, oznaczao wieczór lub
zachód soca. Z regionem tym jest zwizany grecki
mit o Europie, stanowicy jeden z najstarszych elemen-
tów dziedzictwa kulturowego Starego Kontynentu. We-
dug mitologicznych poda córka fenickiego króla Tyru
o imieniu Europa zostaa porwana przez Zeusa, który
przybra posta byka. Zakochany w niej bóg podst pnie
uprowadzi j na Kret.
W VIII w. p.n.e. poj cie Europa stao si terminem
geograficznym. Pocz tkowo okrelano nim rodkow Scena porwania Europy przez Zeusa staa si jednym z popu-
larnych motywów mitologicznych w sztuce greckiej, a potem take
oraz pónocn Grecj. Pierwszym Grekiem, który na- rzymskiej. Wzorowane na mozaice antycznej przedstawienie tego
zwa tak jedn z cz ci wiata, by Hekatajos z Miletu dramatycznego epizodu wspóczenie znalazo si na rewersie
(VI w. p.n.e.). monety greckiej o nominale 2 euro.
y y mozaika rzymska, Liban, III w. n.e.
Nad zagadkowo ci mitu o Europie oraz niejasnym
wówczas znaczeniem tego terminu zastanawia si
najsynniejszy historyk grecki Herodot. Napisa on obejmowaa Grecj wa ciw oraz kraje z ni ssiadu-
w Dziejach: O Europie za nie tylko aden czowiek jce. W III w. p.n.e. inny uczony, Eratostenes, twier-
nie wie, czy jest wkoo oblana morzem, lecz tak e skd dzi, e wiat jest otoczony oceanem i podzielony na
otrzyma a sw nazw; a i ten nie jest, kto jej nazw trzy kontynenty: Europ, Azj oraz Afryk. Strabon,
nada ; chyba e przyjmiemy, i ld ten nazwano od Eu- geograf i podró nik yjcy na przeomie er, zaliczy do
ropy z Tyru: przedtem wic by by bezimienny, podob- Europy Hiszpani, Gali, Wyspy Brytyjskie, Itali z Sy-
nie jak i inne cz ci ziemi. Ale wiadom jest rzecz , e cyli, Pówysep Bakaski (w tym Tracj, Macedoni,
owa Europa pochodzi a z Azji, i wcale nie przyby a na Epir) oraz wyspy Morza Egejskiego. Okoo 100 lat pó -
ld, który Hellenowie zw dzi Europ , tylko z Fenicji niej Klaudiusz Ptolemeusz, geograf i astronom, uzna za
dosta a si na Kret. Zgodnie z jego koncepcj Europa terytoria europejskie take Germani oraz zachodni
Dzieje Grecji

neolit / młodsza epoka kamienia, ok. 7000–3000 r. p.n.e.
wczesna epoka brązu, ok. 3000–2100 r. p.n.e.
KULTURA MINOJSKA
średnia epoka brązu, ok. 2100–1600 r. p.n.e.
KULTURA MYKEŃSKA
późna epoka brązu, ok. 1600–1200 r. p.n.e.
„wieki ciemne” / epoka żelaza, ok. 1200–800 r. p.n.e.
WIELKA KOLONIZACJA
epoka archaiczna, ok. 800–500 r. p.n.e.
epoka klasyczna, ok. 500–323 r. p.n.e.
epoka hellenistyczna, 323–30 r. p.n.e.
7000 r. p.n.e. 6000 5000 4000 3000 2000 1000 1 r. n.e.
6