Page 17 - Wczoraj i dziś 7 - podręcznik

M o r z e świat w okresie międzywojennym
Ś
r ó
d
Autorytaryzm i demokracja w Europie
z
i
e
e
n
m
FINLANDIA
Ustroje w Europie w latach 1923–1939 HELSINKI
NORWEGIA TALLINN
OSLO ESTONIA
granice państw po 1923 r. SZTOKHOLM 1934
państwa demokratyczne SZWECJA M. Bałtyckie RYGA 1934 MOSKWA
dyktatury totalitarne (komunizm – ZSRS, Morze Ł OTW A
1926
faszyzm – Włochy, nazizm – Niemcy) P ółnocne DANIA KOPENHAGA LITWA
rządy autorytarne DUBLIN WIELKA WMG KOWNO ZSRS
LITWA państwa z datami wprowadzenia rządów IRLANDIA BRYTANIA 1933 1917
1926 autorytarnych lub totalitarnych AMSTERDAM BERLIN WARSZAWA Dniep r
WMG Wolne Miasto Gdańsk LONDYN HOLANDIA NIEMCY POL SKA
BRUKSELA Ren 1933 1926
BELGIA PRAGA
Dniestr
CZECHOSŁOWACJA
PARYŻ
praca z mapą Loara C J A WIEDEŃ BUDAPESZT
RUMUNIA
1933
SZWAJCARIA
1. Wskaż rejony Europy, A N BERNO AUST R IA WĘGRY BUKARESZT
1938
1920
Morze
w których przez cały okres F R W BELGRAD Dunaj Czarne
międzywojenny istniał Ł J U G O S Ł A W I A BUŁGARIA
1923–1926
PORTUGALIA
1929
O
ustrój demokratyczny. 1926 MADRYT Korsyka 1922 C SOFIA 1934 ANKARA
Tag
2. Podaj, jaka forma ustroju LIZBONA HISZPANIA B a l e a r y (fr.) RZYM H TIRANA ALBANIA C J A TURCJA
dominowała w Europie 1923–1930 (hiszp.) Sardynia Y E 1936 1923
1925
(wł.)
1936
pod koniec lat 30. XX w. Gibraltar o r z R G ATENY
(br.) M e Ś Sycylia (wł.)
r Kreta
ó
d z
0 500 km i e m n e
Zbrodnie nazistów do 1939 roku
Naziści dążyli również do całkowitego wyelimino-
Hitler szybko przystąpił do realizacji celów swojej wania osób niepełnosprawnych fizycznie i umysło-
polityki. Od 1933 r. w Niemczech powstawały obozy wo. Poddawano je eksperymentom medycznym oraz
koncentracyjne, do których trafiali bez wyroku są- mordowano.
dowego przeciwnicy nowego ustroju. Byli to m.in.
politycy opozycyjni, działacze związkowi oraz du- Faszyzm i autorytaryzm
chowni. Naziści starali się bowiem doprowadzić do w innych państwach europejskich
stopniowego podporządkowania sobie lub likwidacji
Kościołów. Częste kryzysy, afery gospodarcze i zmiany rządów
W 1935 r. weszły w życie tzw. ustawy norymber- w państwach europejskich utwierdzały obywateli
skie. Na ich mocy ludność żydowska została pozba- o nieskuteczności działania systemu parlamentarne-
wiona większości praw obywatelskich. Noc z 9 na go. Wierzono, że problemy te rozwiąże silna władza.
10 listopadzie 1938 r. przeszła do historii jako „noc Faszyzm i nazizm znalazły swoich zwolenników w ca-
kryształowa” – z powodu wydarzeń, których nazwa łej Europie. W latach 30. XX w. faszyzujące reżimy
pochodzi od potłuczonych szyb. Spalono wówczas przejęły władzę w Hiszpanii, Portugalii i na Słowacji.
wiele synagog i zniszczono kilka tysięcy sklepów na- W innych państwach wprowadzono rządy jednej
leżących do ludności żydowskiej. Prawie stu Żydów partii lub wojska niepodlegające kontroli społecznej,
zamordowano, a 20 tys. trafiło do obozów koncentra- czyli autorytaryzm. Doszło do tego na Węgrzech, Li-
cyjnych. Wkrótce opublikowano też listę zawodów, twie, Łotwie, w Rumunii, Bułgarii, Grecji, Jugosławii,
których nie mogła wykonywać ludność żydowska. Estonii, a po 1926 r. także w Polsce. Przyczyny sukce-
Zakazano jej także wstępu do kin, teatrów, parków su autorytaryzmu, podobnie jak faszyzmu, były zwią-
i innych miejsc publicznych. zane z rozczarowaniem systemem demokratycznym.
Reżim – system rządów, w którym wobec społeczeństwa jest stosowana przemoc i ucisk polityczny.
ćwiczenia
1. Podaj przyczyny powstania faszyzmu we Włoszech.
2. Scharakteryzuj politykę prowadzoną przez Adolfa Hitlera.
3. Wyjaśnij, dlaczego – Twoim zdaniem – Mussolini i Hitler uzyskali poparcie we Włoszech i w Niemczech.

197