Page 20 - Wczoraj i dziś 7 - podręcznik
P. 20
3 ZSRS – imperium komunistyczne
1 r. 476 r. 1492 r. 1914 r.
na co będę zwracać uwagę: starożytność średniowiecze nowożytność współczesność
• rządy Józefa Stalina, 1900 r. 1925 r. 1950 r.
• zbrodnie komunistyczne,
• skutki współpracy ZSRS z Niemcami.
1921 r. 1924 r. 1936 r.
wprowadzenie śmierć początek
NEP-u Lenina wielkiej czystki
Rozwój terytorialny Rosji Sowieckiej w skład której rzekomo dobrowolnie weszły demo-
i ZSRS w okresie międzywojennym kratyczne republiki. W rzeczywistości wszystkie
ważne decyzje były podejmowane przez najwyższe
Po zwycięstwie nad wojskami białych komuniści władze ZSRS w Moskwie. Ponadto granic państwa
rozpoczęli odzyskiwanie terytoriów, które oderwa- pilnie strzeżono. Otoczono je zasiekami z drutu
ły się od Imperium Rosyjskiego po upadku caratu. kolczastego i pasami pól minowych, aby nikomu
Podporządkowali sobie Zakaukazie, czyli Armenię, nie udało się uciec i przekazać informacji o zbrod-
Gruzję i Azerbejdżan. Natomiast Estonia, Łotwa, Li- niczym charakterze reżimu komunistycznego. Pań-
twa i Finlandia, podobnie jak Polska, obroniły swoją stwo sowieckie, planujące rozszerzenie strefy swoich
niepodległość. wpływów, przez większość okresu międzywojenne-
30 grudnia 1922 r. w Moskwie utworzono Zwią- go znajdowało się w izolacji od reszty Europy.
zek Socjalistycznych Republik Sowieckich (ZSRS).
Jego trzon stanowiły trzy republiki związkowe: Ro- postać historyczna
sja, Ukraina i Białoruś. W kolejnych latach repu- Józef Stalin
bliki związkowe wydzielono także w azjatyckiej 1879–1953
części państwa. Taki podział administracyjny miał
służyć propagandzie ukazującej ZSRS jako federację, Był sowieckim dyktatorem.
Właściwie nazywał się Josif
Dżugaszwili i pochodził z Gru-
Robotnik i kołchoźnica to mierząca 25 m
wysokości rzeźba autorstwa Wiery Muchiny. zji. Brał udział w rewolucji
Posąg miał stanowić symbol potęgi ZSRS październikowej, ale odgrywał
i systemu komunistycznego. Stał się wówczas drugorzędną rolę. Po
bardzo popularny, a jego wizerunek śmierci Lenina – wbrew jego za-
był zamieszczany w czołówkach leceniom – został sekretarzem generalnym partii
filmów sowieckich. bolszewickiej. W następnych latach rozprawił się
ze swoimi przeciwnikami. Za jego rządów w pań-
stwie panował krwawy terror. Miliony obywateli
ZSRS zostało zamordowanych lub zesłanych
do obozów pracy. W latach 1939–1941 Stalin
współpracował z hitlerowskimi Niemcami i wraz
z nimi zaatakował Polskę. Po ataku Niemiec na
ZSRS w 1941 r. podjął współpracę z aliantami. Na
konferencji w Jałcie wynegocjował z nimi podział
powojennego świata, w którym poszerzył pod-
ległą Związkowi Sowieckiemu strefę wpływów.
W podporządkowanych mu krajach europejskich
wprowadził rządy komunistyczne. Jest odpowie-
dzialny za śmierć milionów ofiar.
200
200