Page 5 - Biologia na czasie 3 - maturalne karty pracy, zakres rozszerzony

Oblicz
Przykład
Współcześnie stosuje się dwie podstawowe metody wykrywania zakażeń HIV. Rutynowe ba-
danie polega na wykrywaniu przeciwciał anty-HIV w surowicy pacjenta. W przypadku tej
metody czułość badania, czyli prawdopodobieństwo otrzymania wyniku dodatniego u osoby
chorej, tzn. wykrycia zakażenia, wynosi 100%, ale wynik dodatni otrzymuje się także dla 0,5%
zdrowych osób – specyficzność wynosi 99,5%. Dlatego postawienie diagnozy zakażenia HIV
wymaga potwierdzenia dodatkowym badaniem za pomocą metody PCR, wykrywającym gen
odwrotnej transkryptazy wbudowany w genom gospodarza. Ta metoda jest teoretycznie bez-
błędna pod warunkiem utrzymywania wysokich standardów pracy laboratoryjnej. Odpowied-
nie próby kontrolne służą sprawdzeniu, czy:
• polimeraza DNA nie utraciła aktywności podczas przechowywania (kontrola pozytywna),
• wszystkie odczynniki są wolne od wirusowego materiału genetycznego (kontrola negaty-
wna). (...)
Na podstawie: GenBank sekwencja nr KR861191.1;
M. Fearon, The Laboratory Diagnosis of HIV Infections, „Can J Dis Med Microbiol” 16, 2005, s. 26–30;
D.S Boyle i inni, Rapid Detection of HIV-1 Proviral DNA for Early Infant Diagnosis Using Recombinase
Polymerase Amplification, „mBio” 4, 2013, e00135–13;
S. Koblavi-Dème i inni, Sensitivity and Specificity of Human Immunodeficiency Virus Rapid Serologic Assays and
Testing Algorithms in an Antenatal Clinic in Abidjan, Ivory Coast, „J Clin Microbiol” 39, 2001, s. 1808–1812.
Przed zabiegiem chirurgicznym pacjentowi wykonano testy na nosicielstwo wirusa HIV
wykrywające przeciwciała anty-HIV. Wynik wyszedł dodatni. Pacjent nie znajduje się
w żadnej z grup ryzyka zakażenia HIV. Według oficjalnych danych częstość występowania
zakażenia HIV w Polsce wynosi ok. 40 osób na 100 tys.

Oblicz prawdopodobieństwo, że pacjent jest zakażony HIV, z uwzględnieniem czułości
i specyficzności testu na przeciwciała anty-HIV. Zapisz obliczenia.
1. Oczekiwana liczba osób zakażonych HIV, u których wynik testu na przeciwciała anty-HIV

będzie dodatni, wśród 100 tys. losowo przebadanych osób:

2. Oczekiwana liczba osób zdrowych (niezakażonych), u których wynik testu na przeciwciała
anty-HIV będzie dodatni, wśród 100 tys. losowo przebadanych osób:

3. Prawdopodobieństwo, że pacjent z dodatnim wynikiem testu na przeciwciała anty-HIV
jest zakażony HIV:

Źródło: CKE, Informator o egzaminie maturalnym z biologii od roku szkolnego 2022/2023, zad. 14.3.

Obliczenia należy wykonać i zapisać zgodnie z regułami. Otrzymany wynik podaj z odpowiednią
dokładnością oraz wyraź go za pomocą właściwej jednostki.
Przykładowe rozwiązania:
1. Oczekiwana liczba osób zakażonych HIV, u których wynik testu na przeciwciała anty-HIV
będzie dodatni wśród 100 tys. losowo przebadanych osób: 40 × 100% = 40.
2. Oczekiwana liczba osób zdrowych (niezakażonych), u których wynik testu na przeciwciała
anty-HIV będzie dodatni, wśród 100 tys. losowo przebadanych osób: (100 000 – 40) × 0,5%
500.
3. Prawdopodobieństwo, że pacjent z dodatnim wynikiem testu na przeciwciała anty-HIV
jest zakażony HIV: 40 / (40 + 500) ≈ 0,074 ≈ 7%.

5

14/07/2021 11:09
064975_BIOL_PP_BnC_ZR_RE_cz.3_MKP_srodki_001-192.indd 5
064975_BIOL_PP_BnC_ZR_RE_cz.3_MKP_srodki_001-192.indd 5 14/07/2021 11:09