Page 11 - Teraz matura Biologia - zadania i arkusze maturalne

Zadania maturalne

Krok 2. Określ, jakie zależności zostały przedstawione na wy-
kresie. Tytuł osi Y wskazuje na badany proces lub zjawisko Analizując wykres, zwróć uwagę
na tytuły osi. Często można je wy-
(szybkość kalcyfikacji), natomiast tytuł osi X – na parametr, korzystać w odpowiedzi jako nazwy
na który ten proces lub zjawisko wpływa (stężenie CO ). badanych parametrów.
2–
3
Wykres przedstawia zależność między szybkością kalcyfikacji za-
chodzącej u koralowców a stężeniem CO w wodzie. Problem badawczy może mieć formę
2–
3
Krok 3. Sformułuj problem badawczy. równoważnika zdania (np. Wpływ
natężenia światła na intensywność
Przykładowe odpowiedzi: fotosyntezy) lub pytania (np. Czy
• Wpływ stężenia jonów CO na szybkość kalcyfikacji zachodzą- natężenie światła ma wpływ na inten-
2–
3
sywność fotosyntezy?).
cej u koralowców.
• Jaki jest wpływ stężenia CO na szybkość kalcyfikacji zacho-
2–
3
dzącej u koralowców? Jeśli w poleceniu nie podano, na czym
masz się oprzeć się, udzielając odpo -
Rozwiązanie podpunktu b wiedzi, możesz wykorzystać wszyst-
kie informacje podane w zadaniu
Krok 1. Przeczytaj uważnie polecenie z podpunktu b. Podkreśl (zarówno informacje odczytane
w nim czynność, którą masz wykonać. z wykresu, schematu czy rysunku, jak
i informacje z tekstu wprowadzające-
Określ zależność między stężeniem CO w wodzie morskiej a szyb- go), a także własną wiedzę.
2
kością procesu kalcyfikacji zachodzącego u koralowców.
Twoim zadaniem jest określenie zależności między dwoma parametrami, czyli określenie, jak zmiana war-
tości jednego parametru (stężenia CO ) wpłynie na wartość drugiego parametru (szybkość kalcyfikacji).
2
Krok 2. Znajdź w treści zadania informacje o wymienionych parametrach. Dane dotyczące szyb-
kości kalcyfikacji są przedstawione na wykresie.
Szybkość kalcyfikacji wzrasta wraz ze wzrostem stężenia CO .
2–
3
Dane dotyczące CO znajdziesz w tekście wprowadzającym. BADANIA PRZyRODNIcZE
2
Im większe jest stężenie CO , tym mniejsze jest stężenie CO .
2–
2
3
Krok 3. Połącz informacje z wykresu i tekstu. Wynika z nich, że:
Wzrost stężenia CO obniża stężenie jonów CO , co z kolei zmniejsza szybkość kalcyfikacji.
2–
2
3
Na tej podstawie sformułuj odpowiedź.
Przykładowe odpowiedzi:
• Wraz ze wzrostem stężenia CO maleje szybkość kalcyfikacji zachodzącej u koralowców.
2
• Przy spadku stężenia CO wzrasta szybkość kalcyfikacji zachodzącej u koralowców.
2
Zadanie 1. (0–4)
Uczniowie mieli w warunkach domowych zweryfikować następującą hipotezę: Na kiełkowanie nasion
wpływają temperatura, woda i światło. W tym celu w czterech ponumerowanych naczyniach wypełnio-
nych watą zasiali pieprzycę siewną. Następnie każde z naczyń umieścili w odmiennych warunkach:
• naczynie nr 1 – na parapecie, nasiona miały nie być podlewane,
• naczynie nr 2 – na parapecie, nasiona miały być podlewane,
• naczynie nr 3 – w szafce bez dostępu do światła, nasiona miały być podlewane,
• naczynie nr 4 – w lodówce, nasiona miały być podlewane,
• naczynie nr 5 – w lodówce, nasiona miały nie być podlewane.
Po dwóch dniach nasiona wysiane w naczyniach nr 2 i 3 zaczęły kiełkować, natomiast u nasion wysianych
w naczyniach nr 1, 4 i 5 nie zaszły widoczne zmiany. Po kilku dniach w naczyniach nr 2 i 3 kiełki były już
zielone i miały kilka centymetrów wysokości, w naczyniu nr 4 nasiona zaczęły kiełkować, a w naczyniach
nr 1 i 5 u nasion nadal nie zaszły widoczne zmiany.
a) Sformułuj problem badawczy do opisanego doświadczenia.

9