Page 8 - Teraz matura Biologia - zadania i arkusze maturalne

• Przeczytaj uważnie treść każdego polecenia. Zwracaj szczególną uwagę na tzw.
czasowniki operacyjne użyte w poleceniach, takie jak podaj, przedstaw, określ.
Każdy z nich wskazuje na to, jakiego rodzaju i jak obszerna powinna być odpowiedź
(np. polecenia rozpoczynające się od czasowników opisz lub wyjaśnij wymagają
o wiele obszerniejszej odpowiedzi niż zaczynające się od czasowników podaj czy
określ). Zwróć szczególną uwagę na rozbudowane polecenia, w których występują
dwa czasowniki operacyjne. Poniżej wymieniono czasowniki, które najczęściej poja-
wiają się na egzaminie, oraz opisano, do jakich czynności się one odnoszą.

Wymień W odpowiedzi należy zapisać tylko nazwę / nazwy (np. narządów, procesów,
elementów budowy, gatunków), bez opisu, uzasadnienia czy wyjaśnienia.
W odpowiedzi należy zwięźle przedstawić (bez podawania szczegółów)
Podaj, określ np. istotę danego procesu czy zjawiska albo jego przyczynę, używając
odpowiedniej terminologii biologicznej. Czasami trzeba to zrobić
na podstawie analizy materiału źródłowego lub własnej wiedzy.
Należy sformułować krótką odpowiedź, uwzględniającą nazwy oraz przed-
Opisz stawiającą budowę (np. komórki, narządu, organizmu) lub przebieg jakiegoś
procesu, zjawiska czy doświadczenia (np. następstwo wydarzeń), bez
wyjaśniania przyczyn.

Porównaj Należy wskazać podobieństwa i różnice między obiektami, procesami,
zjawiskami, teoriami, bez wyjaśniania przyczyn tych podobieństw i różnic.

Za pomocą krótkiej odpowiedzi należy wykazać, że istnieje zależność
Wykaż (np. czasowa, przestrzenna, przyczynowo-skutkowa) między faktami biolo-
gicznymi (np. budowa–funkcja, budowa–tryb życia, budowa–środowisko),
bez wnikania w przyczyny tej zależności.
Należy podać argumenty, czyli fakty biologiczne, przemawiające za hipotezą,
Uzasadnij tezą, stwierdzeniem, poglądem, opinią lub przeciwko nim. Argument musi
merytorycznie odnosić się do materiału źródłowego w zadaniu lub Twojej
wiedzy biologicznej.
Należy przedstawić zależności lub związki czasowe, przestrzenne,
Wyjaśnij przyczynowo-skutkowe, rozpoznając przyczynę i skutek oraz wskazując
drogę, która prowadzi od przyczyny do skutku.

5. Zanim oddasz arkusz

• Sprawdź, czy żadne z zadań nie zostało przez Ciebie pominięte.
• Przenieś odpowiedzi zapisane w brudnopisie we właściwe miejsce przy każdym zada-
niu. Zapisy w brudnopisie nie będą oceniane.

Powodzenia!

4. O czym musisz 5. Zanim

pamiętać podczas
arkusz
egzaminu? oddasz

6