Page 8 - Zbiór zadań z fizyki dla szkoły podstawowej
P. 8

28   Kinematyka



               Przykład 3
            Rowerzysta jechał przez półtorej godziny z prędkością 12  km , a następnie 20 km z prędko-
                                                           h
            ścią 16  km . Jaka była jego prędkość średnia?
                   h
            Rozwiązanie
            Ruch rowerzysty dzielimy na dwa etapy. Aby uporządkować dane, wpisujemy je do tabeli.


                                 s [km]              t [h]              v [ km ]
                                                                          h
              Etap I               ?                  1,5                12

              Etap II              20                  ?                 16
              Cała trasa           ?                   ?                  ?

            Drogę przebytą w pierwszym etapie podróży możemy obliczyć podobnie jak w przykła-
            dzie 1. W ciągu 1 h rowerzysta przebył 12 km, a więc w ciągu 1,5 h pokonał odległość:

                                      s  = 1,5 · 12 km = 18 km
                                       1

            W drugim etapie podróży dane są droga i prędkość, musimy zaś obliczyć czas jazdy. W cza-
            sie 1 h rowerzysta przejechałby 16 km. Przebył jednak drogę 20 : 16 = 1,25 raza dłuższą,
            a więc i czas był 1,25 raza dłuższy niż 1 h.
            Po wpisaniu do tabeli obliczonych wielkości bez trudu znajdziemy całkowity czas i całko-
            witą drogę.


                                 s [km]              t [h]              v [ km ]
                                                                          h
              Etap I               18                 1,5                12
              Etap II              20                1,25                16
              Cała trasa           38                2,75                 ?


            Znając całkowity czas i całkowitą drogę, możemy obliczyć prędkość średnią:

                                        v  =  38 km  ≈ 13,8  km
                                                       h
                                         śr
                                            2,75 h
            Odpowiedź: Prędkość średnia rowerzysty na całej trasie wynosiła około 13,8  km .
                                                                         h
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13