Page 8 - Przewodnik dla nauczycieli. Geografia, szkoła podstawowa

Szkoła podstawowa na czasie

z warunkami środowiskowymi promującymi zacho- • Wykorzystywanie autorytetu nauczyciela do budo-
wania niesprzyjające optymalnemu rozwojowi umy- wania poczucia kompetencji – jednoznaczne
słowemu. Do tych warunków należą na przykład formułowanie celów dydaktycznych, podawanie
powszechny pośpiech, który wymusza bardzo szybkie wskazówek, a nawet instrukcji wykonania zadania
wydawanie sądów lub bezzwłoczny dostęp do na- krok po kroku.
grody i wyraźnych efektów, a także życie w bańce • Stosowanie metody nauczania przedmiotu, która
informacyjnej i filtrowanie tego, co się nie podoba. uwzględnia uwarunkowania rozwojowe ucznia,
Często nie zdajemy sobie sprawy z faktu, że kultura tzn. zawiera optymalny zakres i rozkład materiału,
natychmiastowego zajmowania stanowiska i dosta- stopniuje skalę trudności (tworzy wyzwania po-
wania tego, co się chce, powoduje, że uczniowie znawcze, ale nie nazbyt zaawansowane), syste-
bardzo szybko porzucają zadania szkolne. Nauka matycznie rozbudowuje kompetencje ucznia.
wymaga wysiłku i czasu. Są to niezbędne warunki Istotne jest, by metoda nauczania planowo
procesów fizjologicznych stojących za uczeniem się. wspierała nowe formy myślenia – logicznego,
Tymczasem uczniowie utrwalają niebezpieczne po- elastycznego i abstrakcyjnego – w czasie, gdy
stawy, które stają się źródłem zaburzeń we właści- mózg ucznia je rozwija.
wym rozwijaniu poczucia kompetencji. • Stosowanie jednolitej i konsekwentnej metody
W środowisku ucznia dominuje technologia, której nauczania na wszystkich poziomach, by nie
nie sposób pominąć, analizując warunki jego roz- pogłębiać kryzysu 4 i 7 klasy.
woju. Dla uczniów szkoły podstawowej, którzy nie • Stosowanie materiałów dydaktycznych, których
znają świata bez smartfonów (czyli tzw. iGenera- treści są precyzyjnie dostosowane do możliwości
tion), technologia jest naturalna i przezroczysta. Nie poznawczych i emocjonalnych ucznia. Nie prze-
towarzyszą jej szczególne emocje lub intencjonalne ciążają nadmiarem ani doborem informacji.
zaangażowanie, o które często ich podejrzewamy – Oferują formy przekazu, które skutecznie wspie-
są to raczej zwykłe, codzienne nawyki. Grupa wiekowa rają naukę na danym etapie i uwzględniają po-
9–15 lat charakteryzuje się stale zwiększającym się ziom kompetencji językowych ucznia (a jedno-
kontaktem z internetem, urządzeniami i dostępną cześnie je rozwijają).
za ich pośrednictwem rozrywką. Przyzwyczaja • Stosowanie zasobów dydaktycznych w formie
to uczniów do przyswajania informacji w skróconej wizualnej, a nawet multimedialnej i interaktywnej.
i często wizualnej formie. Tworzy ponadto przeko- (Bardzo ważne jednak, by były one doskonale
nanie, że wszystko wiadomo „na pierwszy rzut oka”. przystosowane do celów dydaktycznych i możli-
Jednak nawyk powierzchownej interpretacji zupełnie wości poznawczych uczniów).
nie sprzyja poznaniu, zwłaszcza wtedy gdy treści • Dbanie o estetykę i jednoznaczność materiałów
nie są przygotowane do takiego ich czytania. dydaktycznych w celu wspierania zainteresowania
dzieci przedmiotem.
Co na to szkoła? • Wczesne i stopniowe przygotowanie do egzaminu
Mimo że rozwój uczniów w klasach 4–6 i 7–8 jest ósmoklasisty w celu oswojenia młodego umysłu
skomplikowany, a warunki środowiskowe często nie- z wyzwaniami.
sprzyjające, są proste sposoby skutecznego wspierania • Współpraca z rodzicami w celu rozpoznania
dzieci. Co ciekawe, wiele z nich podpowiada tradycyjna skali oddziaływania środowiska zewnętrznego
dydaktyka. Poniżej przykłady takich rozwiązań. na postawy ucznia i wspólne korekty tych postaw.
• Inwestowanie w długoterminowe relacje Dzięki świadomemu działaniu i skutecznemu wspar-
z uczniem, które pozwolą utrzymać wpływ ciu nauczyciel może pozostawić w umyśle swoich
na niego również w czasie dorastania – uczciwa uczniów ważny i trwały ślad. Warto o to walczyć,
postawa, szczere zamiłowanie do dziedziny bo środowisko szkolne to dla uczniów szkoły pod-
i nauczania, pokazywanie, w jaki sposób można stawowej najważniejsze źródło bodźców aktywizu-
angażować się w swoje zainteresowania. jących ich rozwój.
• Oddziaływanie nie tylko na indywidualnego
ucznia, lecz także na całą grupę związanych Magdalena Lisewska
ze sobą uczniów. Kierownik zespołu ds. nowych rozwiązań w edukacji, Nowa Era

6