Page 7 - Przewodnik dla nauczycieli. Geografia, szkoła podstawowa

jest w stanie zaoferować dziecku wystarczającego wprawy w nazywaniu i opanowywaniu swoich
wsparcia, natomiast szkoła ma do dyspozycji profe- emocji i jednocześnie uczą się norm społecznych,
sjonalne, doskonale dostosowane środki, odpowied- mogą mieć spory kłopot z poradzeniem sobie
nio stymulujące rozwój intelektualny uczniów. ze stresem wynikającym z nowych warunków.
W drugim przełomowym momencie, klasie 7,
Często rodzina nie jest znacznie wzrasta poziom trudności przyswajanego
materiału i pojawiają się nowe, niełatwe przedmioty
w stanie zaoferować dziecku (fizyka i chemia). Nie to jednak stanowi największe
wystarczającego wsparcia, wyzwanie dla uczniów. Jest nim zarówno potrzeba
natomiast szkoła ma wyboru dalszej ścieżki kształcenia, jak i przygotowanie
się do pierwszego ważnego egzaminu (egzaminu
do dyspozycji profesjonalne, ósmoklasisty). Co prawda po 12. r.ż. nastolatkowie

doskonale dostosowane powoli zaczynają definiować swoje „ja” i szukać moż-
liwości zaangażowania się w sprawy dla nich ważne,
środki, odpowiednio ale nie każdy będzie gotowy, by podjąć decyzję
stymulujące rozwój dotyczącą jego przyszłości już w 8 klasie. Przygoto-

intelektualny uczniów. wania egzaminacyjne to również nie lada wyzwanie
dla rozwijających się umysłów nastolatków.
Empatia nauczyciela i sprawność psychopedago-
giczna będą miały ogromne przełożenie na to, jak
Znaczenia szkoły nie przekreślają bunty i kryzysy skutecznie uda się przeprowadzić uczniów przez
tożsamościowe nastolatków. Powodują one jedynie to, oba te kryzysowe momenty.
że nauczyciel potrzebuje zmiany strategii w budo-
waniu relacji ze swoimi uczniami. Jeszcze ważniejsze
stają się wówczas jego własna postawa i rozwijane Dzięki świadomemu działaniu
pasje (wartości są dla nastolatków bardzo istotne).
i skutecznemu wsparciu
Natura kontra system nauczyciel może zostawić

Utrudnieniem w pracy z uczniami szkoły podstawo- w umyśle swoich uczniów
wej jest brak równomierności ich rozwoju. Natura
działa inaczej niż system zaprojektowany przez ważny i trwały ślad. Warto
człowieka – każde dziecko rozwija się we własnym o to walczyć, bo środowisko
tempie, a czasami przechodzi także regresy rozwo- szkolne to dla uczniów szkoły
jowe. Szkoła tymczasem, która musi działać według
uśrednionych norm, oferuje uczniom dwa przeło- podstawowej najważniejsze
mowe momenty, po których oczekiwania i zadania źródło bodźców
rosną skokowo. aktywizujących ich rozwój.
Pierwszym takim momentem jest klasa 4. Dzieci
przechodzą wówczas z symbolicznego etapu przy-
gotowawczego (klasy 1–3) do „prawdziwej” szkoły.
Czekają tutaj na nie same nowości: wyższe i zróżni- Wpływ środowiska na postawy ucznia
cowane wymagania formułowane przez kilku róż- Skuteczność oddziaływania na rozwój uczniów będzie
nych nauczycieli, oczekiwanie większej dojrzałości także zależała od świadomości tego, w jaki sposób
i pracowitości, a także zdolności do zmiany nawy- środowisko zewnętrzne wpływa na uczniów, a przede
ków. Postulaty podstawy programowej, nawet jeśli wszystkim na ich postawy związane z nauką.
ogólnie są dostosowane do warunków rozwojo- Warto zdać sobie sprawę z tego, że dzieci, które
wych uczniów, mogą nie odpowiadać indywidual- dzisiaj uczęszczają do szkoły podstawowej, całe życie
nemu przebiegowi procesu rozwojowego. W takiej rozwijały się w świecie, którym rządzi paradoks:
sytuacji czwartoklasiści, którzy dopiero nabierają swobodny dostęp do informacji współistnieje

5