Page 6 - Atlas anatomiczny - tajemnice ciała
P. 6

4   KOMÓRKA




          Budowa komórki



                                                                                               Centriole to białkowe struktury,
          Komórka jest najmniejszà ˝ywà jednostkà budujàcà                                     które odgrywajà wa˝nà rol´
                                                                                               podczas podziału komórki.
          nasz organizm. Jej poszczególne elementy pełnià                                      Wchodzà w skład centrosomu.
          wyspecjalizowane funkcje, a ich działania sà skoordy-
          nowane. Ka˝dà komórk´ naszego ciała otacza błona
                                                                        Lizosomy to p´cherzyki,
          komórkowa, a jej wn´trze wypełnia cytozol, w którym           w których rozkładajà si´
                                                                        niepotrzebne składniki
          zanurzone sà organelle komórkowe.                             komórki oraz substancje
                                                                        pochodzàce z zewnàtrz.


                Ró˝norodnoÊç komórek

                                                                  Aparat Golgiego jest to system spłasz-
            Komórki naszego ciała ró˝nià si´ kształtem i wielkoÊcià,  czonych p´cherzyków, w których
            co jest zwiàzane ze zró˝nicowaniem pełnionych przez   białka i lipidy sà modyfikowane oraz
                                                                  kierowane do miejsc przeznaczenia.
            nie funkcji.
                                                                  Transport białek do aparatu Golgiego
                                                                  i w przeciwnym kierunku odbywa si´
                                                                  za poÊrednictwem p´cherzyków.

                                       Monocyty, czyli komórki zwal-
                                       czajàce drobnoustroje, majà nie-
                                       regularne kształty. Ułatwia im to
                                       przeciskanie si´ np. przez Êciany
                                       naczyƒ krwionoÊnych podczas  Siateczka Êródplazmatyczna to system błon
                                       przedostawania si´ do miejsc  tworzàcych przedziały wewnàtrzkomórkowe.
                                       zaka˝enia.                 Powstajà tam nowe błony komórkowe
                                                                  i unieszkodliwiane sà trujàce zwiàzki
                                                                  chemiczne. Dodatkowo siateczka Êród -
                                                                    plazmatyczna szorstka, zwana te˝ siateczkà
                                                                  ziarnistà, jest miejscem modyfikacji białek,
                                                                  a siateczka Êródplazmatyczna gładka, zwana
                                                                  siateczkà bezziarnistà, stanowi magazyn
                                       Komórki mi´Êniowe sà wydłu˝one,  jonów wapnia.
                                       dzi´ki czemu podczas skurczu
                                       mogà si´ znacznie skróciç.




                                                                      błona zewn´trzna

                                                                       błona wewn´trzna

            Plemniki, czyli m´skie komórki                            przestrzeƒ mi´dzybłonowa
            rozrodcze, majà witki umo˝li-
            wiajàce im poruszanie si´.

                                                                    Mitochondria to organelle, w których
                                                                    zachodzi oddychanie komórkowe, czyli
                                                                    proces wytwarzania energii chemicznej
                                        Komórki nerwowe majà liczne  dla całej komórki. Energia ta przenoszona
                                        wypustki umo˝liwiajàce im
                                                                    jest przez zwiàzek zwany ATP. Wn´trze
                                        przesyłanie informacji.
                                                                    mitochondrium jest oddzielone od cyto-
                                                                    zolu dwiema odr´bnymi błonami.
                                                                    Wewn´trzna tworzy liczne pofałdowania
                                                                    wnikajàce w głàb organelli, nazywane
                                                                    grzebieniami mitochondrialnymi.
            Komórki nabłonka szeÊcien nego,
            które wyÊcielajà narzàdy                                                       rybosom
            wewn´trzne, majà regularne
            kształty. Dzi´ki temu ÊciÊle
            do siebie przylegajà.
                                                                                     nici mitochondrialnego DNA
                                                                                                         macierz (matrix)
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11