Page 40 - Tajemnice przyrody 4

DZIAŁ 2. POZNAJEMY POGODĘ I INNE ZJAWISKA PRZYRODNICZE

Gdy jest gorąco, przewody elektryczne Gdy jest zimno, przewody elektryczne
rozgrzewają się i wydłużają. ochładzają się i kurczą.

} Jak zmiana temperatury wpływa na ciała stałe?
Ciała stałe zwykle zajmują określoną ilość miejsca w prze-
strzeni. Kiedy temperatura rośnie, całe ciało zaczyna zajmo-
wać coraz więcej miejsca, ponieważ się rozszerza. Obniże-
nie temperatury sprawia, że ciało stałe zajmuje coraz mniej
miejsca, czyli się kurczy. Kurczenie się i rozszerzanie się
ciała stałego pod wpływem zmian temperatury to zjawisko
rozszerzalności cieplnej.
To zjawisko możemy zaobserwować na przykładzie drutów
przewodzących prąd elektryczny. Latem, gdy temperatura
powietrza jest wysoka, przewody swobodnie zwisają między
słupami. Zimą, w niskiej temperaturze, przewody są napięte.

„ Ciecze nie mają własnego kształtu
Jeśli wrzucimy do szklanki kostki lodu, zachowają one przez
chwilę swój kształt, ale kiedy się roztopią, woda wypełni
szklankę i przybierze jej formę. Możemy tę wodę przelać do
miski czy wazonu i za każdym razem przyjmie ona kształt
naczynia. Podobnie się zachowują inne ciecze, na przykład
olej, ocet i mleko.
Pod wpływem ogrzewania ciecze, tak jak ciała stałe, zaj-
mują coraz więcej miejsca, ponieważ ulegają zjawisku roz-
szerzalności cieplnej. Najłatwiej zaobserwować je w trady-
cyjnym termometrze cieczowym, używanym na przykład Ciecze zawsze przyjmują
do pomiaru temperatury ciała lub temperatury powietrza kształty naczyń,
w pomieszczeniu (zobacz zdjęcie na stronie 41). Poziom cieczy w których się znajdują.

38