Page 39 - Tajemnice przyrody 4
P. 39
Substancje wokół nas
Wilgotną glinę można formować dzięki temu, Dzięki sprężystym tyczkom sportowcy mogą
że jest plastyczna. skakać na wysokość ponad 6 m.
} Ciała stałe mogą być plastyczne
Niektóre ciała stałe można trwale odkształcić, ponieważ są
plastyczne. Do takich ciał należą między innymi plastelina
czy wilgotna glina, z której wyrabia się różne przedmioty.
Plastyczna jest również blacha, z której produkuje się karo-
serie samochodowe. Z kolei z wygiętego drutu powstają siat-
ki ogrodzeniowe, agrafki i spinacze biurowe.
} Ciała stałe mogą być sprężyste
Niektóre przedmioty, na przykład gumka czy sprężynka
w długopisie, pod wpływem niezbyt mocnego rozciągania
lub ściskania zmieniają kształt, po czym wracają do po-
przedniego kształtu. Tę właściwość nazywamy sprężysto-
ścią. Sprężyste materiały wykorzystuje się między innymi
do produkcji sprzętu sportowego: podeszew butów sporto-
wych, tyczek do skoków o tyczce i nart.
} Ciała stałe mogą być kruche
Niektóre ciała stałe, takie jak szklanka, kreda czy suchy pa-
tyk, pękają, kruszą się lub tłuką, kiedy próbujemy zmienić
ich kształt. Tak przejawia się kruchość. Jeśli ciało jest kru-
che, to znaczy, że nie jest ani plastyczne, ani sprężyste.
Kruchość materiałów wykorzystujemy na przykład
w kuchni, kiedy ucieramy w moździerzu wysuszone ziarna Kamienne rzeźby
pieprzu. Rzeźbiarze wykuwają pomniki i inne rzeźby między powstają dzięki temu,
że skały, choć twarde,
innymi w granicie i marmurze. Są to twarde skały, które za kruszą się, gdy użyjemy
pomocą odpowiednich narzędzi można kruszyć i obrabiać. odpowiednich narzędzi.
37
