Page 7 - Biologia, Biologia na czasie, matualne karty pracy, klasa 2, zakres rozszerzony

Uzasadnij
Przykład
Potomstwo niedźwiedzi polarnych jest karmione mlekiem zawierającym ok. 27% tłuszczu,
natomiast dorosłe osobniki żywią się głównie ssakami morskimi bogatymi w tłuszcz, na które
polują, przebywając wyłącznie na lodzie morskim. Konsekwencją takiej diety jest występowanie
u niedźwiedzi grubej warstwy tłuszczu pod skórą oraz wokół narządów wewnętrznych.
Ponieważ te zwierzęta nie mają przez dużą część roku dostępu do słodkiej wody (np. ciężarna
samica w czasie pobytu w legowisku przez 4–5 miesięcy nie je i nie pije), korzystają głównie
z wody pochodzącej z metabolizmu tkanki tłuszczowej. Populacja niedźwiedzi polarnych
jest szacowana na 20 000–25 000 osobników. Trend liczebności populacji jest zniżkowy.
Występowanie niedźwiedzi polarnych jest ograniczone przez dostępność lodu morskiego.
Na podstawie: S. Liu, E.D. Lorenzen, M. Fumagalli i inni, Population Genomics Reveal Recent Speciation
and Rapid Evolutionary Adaptation in Polar Bears. „Cell”, t. 157 (4), 2014.
Uzasadnij, że podskórna tkanka tłuszczowa niedźwiedzi polarnych stanowi przystosowanie
do środowiska życia tych zwierząt. W odpowiedzi uwzględnij funkcję tkanki tłuszczowej,
inną niż funkcja źródła wody metabolicznej.
Źródło: CKE 2019 MAJ (NOWA), zad. 11.2.

W krótkiej odpowiedzi należy podać argumenty, czyli fakty biologiczne, przemawiające za
określoną hipotezą, tezą, stwierdzeniem, poglądem czy opinią – albo przeciwko nim. Należy
6 Egzamin maturalny z biologii
pamiętać, że argument musi odnosić się merytorycznie do przytoczonego w zadaniu materiału
Poziom rozszerzony
źródłowego lub odwoływać się do wiedzy własnej.
Zadanie 11. (1 pkt)
Odpowiedź:
Sinice, podobnie jak rośliny, mają zdolność fotosyntezy. Ich podstawowym barwnikiem
Przykładowe rozwiązania:
• Tkanka tłuszczowa stanowi warstwę termoizolacyjną, co jest przystosowaniem do niskiej
fotosyntetycznym jest chlorofil a, wspomagany przez karoten i fikobiliny. Donorem wodoru
temperatury środowiska życia niedźwiedzi polarnych.
w procesie fotosyntezy u sinic jest woda.
• Tkanka tłuszczowa chroni organy wewnętrzne przed niską temperaturą w wodzie, w której
Zaznacz poniżej właściwe określenie fotosyntezy przeprowadzanej przez sinice.
niedźwiedzie polują.
Odpowiedź uzasadnij.
• Tkanka tłuszczowa stanowi materiał zapasowy bogaty energetycznie, co ma znaczenie,
gdy w środowisku życia niedźwiedzi polarnych brakuje pokarmu.
A. Fotosynteza oksygeniczna (z wytworzeniem tlenu).
• Tkanka tłuszczowa stanowi materiał zapasowy umożliwiający samicy przeżycie w okresie,
B. Fotosynteza anoksygeniczna (bez wytworzenia tlenu).
gdy nie pobiera pokarmu.
.......................................................................................................................................................
Porównaj
Zadanie 12. (2 pkt) Przykład
Na schemacie przedstawiono budowę anatomiczną łodygi rośliny dwuliściennej i rośliny
Porównaj budowę anatomiczną przedstawionych łodyg i podaj dwie różnice w ich budowie
jednoliściennej.
widoczne na schemacie.

Źródło: M. Podbielkowska, Z. Podbielkowski, Biologia. Warszawa 1995
Źródło: M. Podbielkowska, Z. Podbielkowski, Biologia. Warszawa 1
Źródło: CKE 2011 CZERWIEC (STARA), zad. 12. 995
Porównaj budowę anatomiczną przedstawionych łodyg i podaj dwie różnice w ich
budowie widoczne na schemacie.
W odpowiedzi należy wskazać podobieństwa i różnice między: obiektami, procesami, zjawiskami
czy teoriami, bez wyjaśniania przyczyn tych podobieństw i różnic.
1. ...................................................................................................................................................
Odpowiedź: W łodydze rośliny dwuliściennej wiązki przewodzące ułożone są w kształcie
.......................................................................................................................................................
pierścienia, natomiast w łodydze rośliny jednoliściennej są rozproszone. W wiązkach łodyg roślin
dwuliściennych występuje kambium, natomiast u jednoliściennych w wiązkach przewodzących
2. ...................................................................................................................................................
jest brak kambium.
.......................................................................................................................................................
5
Zadanie 13. (2 pkt)
Na schematach przedstawiono przemianę pokoleń i zmiany faz jądrowych u roślin lądowych.

064965_BIOL_PP_BnC_ZR_RE_cz.2_MKP_srodki_001-192.indd 5 14/07/2020 15:17
064965_BIOL_PP_BnC_ZR_RE_cz.2_MKP_srodki_001-192.indd 5
14/07/2020 15:17

S – syngamia (łączenie się gamet) R – mejoza
a) Zaznacz schemat, który przedstawia przemianę pokoleń z dominacją sporofitu.
b) Z podanych niżej nazw roślin wybierz i podkreśl tę, której przemiana pokoleń jest
przedstawiona na schemacie A.

mech płonnik narecznica samcza sosna zwyczajna dąb bezszypułkowy