Page 6 - Biologia, Biologia na czasie, matualne karty pracy, klasa 2, zakres rozszerzony

Jak rozumieć polecenia?

Wymień, podaj nazwę

Przykład
Podaj pełną nazwę tkanki roślinnej, w której są zmagazynowane węglowodany w owocach
bananów.
Źródło: CKE 2018 CZERWIEC (NOWA), zad. 9.2.

W odpowiedzi wystarczy podać nazwę lub nazwy, np. narządów, procesów, gatunków,
bez opisu, uzasadnienia czy wyjaśnienia.

Odpowiedź: miękisz spichrzowy.

Określ, podaj (np. zależność, argument)

Przykład
Świdrowiec gambijski (Trypanosoma gambiense) to protist wywołujący śpiączkę afrykańską.
Pasożytuje on we krwi różnych ssaków (np. bydła), z których może być przeniesiony na czło-
wieka. U ssaków świdrowiec rozmnaża się przez podział komórki. Jest roznoszony przez
krwiopijną, trudną do zwalczenia, muchę tse-tse, w której organizmie przechodzi część
swojego cyklu życiowego. Dopiero w 2014 roku odkryto, że w cyklu świdrowca na tym etapie
może zachodzić mejoza, a następnie – zapłodnienie. Rozmnażanie płciowe nie jest jednak
niezbędne do zamknięcia cyklu życiowego tego pasożyta. [...]

Określ, który organizm – człowiek czy mucha tse-tse – może być uważany za żywiciela
ostatecznego świdrowca gambijskiego. Odpowiedź uzasadnij.
Źródło: CKE 2019 MAJ (NOWA), zad. 9.2.

W zwięzłej odpowiedzi należy przedstawić np. istotę danego procesu, zjawiska lub jego
przyczynę. Warto pamiętać, by używać poprawnej terminologii biologicznej, np. opierając się
na analizie materiału źródłowego lub odwołując się do wiedzy własnej. W odpowiedzi nie należy
podawać szczegółów.

Odpowiedź:
Przykładowe rozwiązania:
Żywicielem ostatecznym jest mucha tse-tse, ponieważ
• w jej ciele w cyklu rozwojowym tego pasożyta zachodzi zapłodnienie.
• w niej zachodzi rozmnażanie płciowe świdrowca.
• w jej organizmie występuje forma świdrowca dojrzała płciowo.
• w ciele tego owada świdrowiec wytwarza gamety.

Opisz
Przykład
Opisz sposób przeprowadzenia obserwacji deplazmolizy w komórkach listka mchu,
w których najpierw spowodowano plazmolizę.
Źródło: CKE 2017 CZERWIEC (NOWA), zad. 3.2.

Należy sformułować krótką odpowiedź, w której przedstawi się budowę i przebieg danego
procesu czy doświadczenia, bez wyjaśniania przyczyny.

Odpowiedź:
Przykładowe rozwiązania:
• Należy obserwowany listek/fragment listka, w którym była plazmoliza umieścić w czystej
wodzie/wodzie destylowanej/środowisku hipotonicznym i po chwili umieścić go na szkiełku
mikroskopowym, a następnie obserwować zmiany zachodzące w komórkach.
• Należy dodać na szkiełko mikroskopowe, na którym znajduje się obserwowany preparat, kilka
kropli wody destylowanej/czystej wody i obserwować zmiany protoplastu będące skutkiem
napływu wody do komórek.

4

14/07/2020 15:17
064965_BIOL_PP_BnC_ZR_RE_cz.2_MKP_srodki_001-192.indd 4
064965_BIOL_PP_BnC_ZR_RE_cz.2_MKP_srodki_001-192.indd 4 14/07/2020 15:17