Page 17 - Żyję i działam bezpiecznie - podręcznik

2. Bezpieczeństwo Polski w stosunkach międzynarodowych

Cenną inicjatywą na rzecz zapewnienia
pokoju w Europie było powołanie Organiza-
cji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
(OBWE). Powstała ona w 1995 r. w wyniku
przekształcenia Konferencji Bezpieczeństwa
i Współpracy w Europie. Jest to regionalna
inicjatywa o celach zbieżnych z celami dzia-
łania ONZ, w której zrzeszone są także kraje
spoza Europy, jak np. USA czy Kanada.
Zapewnienie bezpiecznego rozwoju za-
równo całych państw, jak i pojedynczych
obywateli stało się istotnym argumentem za
powołaniem w 1993 r. Unii Europejskiej.
Jej powstanie poprzedziło wiele złożonych
procesów zjednoczeniowych, trwających
od zakończenia II wojny światowej. Polska
jest członkiem Unii od 2004 r.
Ważnym krokiem do budowania między-
narodowego bezpieczeństwa było powstanie
w 1949 r. Paktu Północnoatlantyckiego
(NATO). Obecnie razem z Polską Pakt sku-
pia 29 państw członkowskich. Dominującą
rolę odgrywają w nim Stany Zjednoczone,
które są krajem o największym potencjale
Budynek Sekretariatu w siedzibie głównej ONZ gospodarczym, militarnym i najbardziej za-
w Nowym Jorku
awansowanym technologicznie. Wspólne
Ligę Narodów – organizację międzynaro- możliwości wojskowe krajów sojuszniczych
dową powstałą po I wojnie światowej – zastą- NATO kilkakrotnie przewyższają potencjał
piła Organizacja Narodów Zjednoczonych ewentualnych przeciwników. Polska należy
(ONZ), którą powołano do życia w 1945 r. do struktur NATO od 1999 r. i jest jednym
Wśród 50 państw założycielskich była rów- z krajów członkowskich najbardziej zaanga-
nież Polska. Do głównych celów działalności żowanych finansowo (w proporcji własnych
ONZ należą: utrzymanie międzynarodo- wydatków budżetowych) na rzecz budowa-
wego pokoju i bezpieczeństwa, organizacja nia potencjału obronnego.
wszechstronnej współpracy i popieranie roz-
woju przyjaznych stosunków między naro- Tabela 1. Organizacje międzynarodowe i daty
ich powstania
dami, rozwiązywanie wspólnych problemów
społecznych, gospodarczych, kulturalnych Organizacja Data powstania
i humanitarnych, a także działanie na rzecz Organizacja Narodów
przestrzegania praw człowieka i podstawo- Zjednoczonych 1945
wych wolności. Obecnie ONZ skupia ponad NATO 1949
190 państw członkowskich i ma wiele wyspe-
cjalizowanych agend i instytucji (np. Mię- Unia Europejska 1993
dzynarodowy Fundusz Walutowy, Światowa Organizacja Bezpieczeństwa 1995
Organizacja Zdrowia). i Współpracy w Europie

15