Page 15 - Żyję i działam bezpiecznie - podręcznik

2. Bezpieczeństwo Polski w stosunkach międzynarodowych
2. Bezpieczeństwo Polski w stosunkach

międzynarodowych

Wydarzenia ostatnich 30 lat doprowadziły do zmiany układu sił w Europie i na świecie. Polska stała
się państwem suwerennym i demokratycznym. Aby lepiej dbać nie tylko o swoje interesy, Polska
działa w organizacjach międzynarodowych. Jest aktywnym członkiem wielu takich organizacji,
w tym NATO (Paktu Północnoatlantyckiego) i Unii Europejskiej.

Uwarunkowania
bezpieczeństwa Polski

Na osiedlowym podwórku czy szkolnym bo- wspólne, niechęć do reform. Towarzyszył
isku o naszej pozycji – a tym samym bezpie- temu wzrost potęgi mocarstw ościennych,
czeństwie – decydują nasze możliwości (siła, dla których Rzeczpospolita Obojga Naro-
zdolności lub cechy wrodzone) oraz przyjaź- dów stała się przedmiotem zainteresowania.
nie, które nawiązujemy, np. wierni i silni ko- Mimo podjętych prób reform ustrojowych
ledzy, z którymi tworzymy grupę znajomych. sojusz Rosji, Prus i Austrii doprowadził
Podobnie na arenie międzynarodowej o pozy- do rozbiorów i zniknięcia Polski z mapy po-
cji i bezpieczeństwie państwa decydują zarów- litycznej Europy na ponad 100 lat.
no jego potencjał, jak i zawarte sojusze. Nie bez Odrodzona w 1918 r. II Rzeczpospolita
znaczenia jest także położenie geopolityczne. podjęła ogromny wysiłek odbudowy struktur
Polska leży w tzw. przewężeniu bałtycko- państwa (przemysł, handel, rolnictwo, nauka
-karpackim, stanowiącym łącznik między Eu- i szkolnictwo, wojskowość i administracja),
ropą i Azją, a jednocześnie granicę między Za- a jej pozycję na arenie międzynarodowej
chodem i Wschodem. Drugi istotny kontekst umocniło zwycięstwo w wojnie polsko-bol-
bezpieczeństwa zewnętrznego naszego pań- szewickiej i zatrzymanie ekspansji komuni-
stwa stanowi położenie między dwoma silnymi zmu w Europie. Gwarantem bezpieczeństwa
państwami – Niemcami i Rosją, które dyspo- Polski miały być sojusze ze zwycięzcami I woj-
nują znacznie większym potencjałem militar- ny światowej – Francją i Wielką Brytanią.
nym, ludnościowym, gospodarczym (Niemcy) Okazały się jednak bezskuteczne w obliczu
czy zasobów naturalnych (Rosja). Wszystkie te uległej polityki mocarstw zachodnich w sto-
czynniki miały znaczący wpływ na bezpieczeń- sunku do Niemiec, odradzających się po woj-
stwo naszego kraju w ciągu wieków.
nie, i słabości potencjału militarnego Rzeczy-
Bezpieczeństwo Polski pospolitej. Porozumienie między bolszewicką
Rosją i hitlerowskimi Niemcami doprowadzi-
w ujęciu historycznym ło do agresji na Polskę i okupacji jej terenów.

Po wiekach kształtowania się państwowości Po II wojnie światowej Polska utraciła su-
Polska weszła w XVI w. w okres rozkwitu po- werenność i znalazła się w strefie wpływów
litycznego i gospodarczego. Już w XVIII w. Związku Radzieckiego. Oznaczało to ścis-
nastąpiło jednak wewnętrzne osłabienie łą współpracę zarówno gospodarczą (Rada
państwa, na które złożyły się: słaba władza Wzajemnej Pomocy Gospodarczej – RWPG),
królewska, anarchizacja życia publicznego, jak i wojskową (Układ Warszawski) z innymi
stawianie własnych interesów ponad dobro państwami bloku wschodniego.

13