Page 9 - Zrozumieć przeszłość

ZroZumieć prZesZłość

ePokI hIstoryczne cIekawostka
W przeszłości stosowano różne sposoby po-
rządkowania dziejów. Do XVII w. obowiązywał Kiedy urodził się Chrystus?
biblijny podział historii świata, który uwzględ- Datę narodzin Chrystusa obliczył na
niał sześć okresów symbolicznie odpowiadają- początku VI w. mnich Dionizjusz Mały.
cych dniom jego stworzenia. Pierwszy z nich Ustalił on, że Jezus przyszedł na świat 753
lata po założeniu Rzymu. Datę tę przyjęto
to okres od stworzenia Adama do czasów za początek ery chrześcijańskiej. Dziś
Noego, drugi – od Noego do Abrahama, trzeci wiemy, że te obliczenia nie były dokładne.
– od Abrahama do Dawida, czwarty – od Da- Obecnie uznaje się, że Chrystus urodził
wida do niewoli babilońskiej, piąty – od nie- się kilka lat wcześniej – między 7 a 4 r. p.n.e.
woli babilońskiej do Chrystusa, a szósty – od
Chrystusa do Sądu Ostatecznego. Funkcjonu- cesarstwa rzymskiego na wschodnie i zachod-
jący obecnie podział historii na starożytność, nie w 395 r. albo zajęciem Syrii, Palestyny
średniowiecze oraz czasy nowożytne wywo- i Egiptu przez Arabów w 641 r. Inni wskazują
dzi się z epoki odrodzenia, kiedy to Europej- po prostu VI–VII w. n.e. Data zamykająca
czyków na nowo zafascynował dorobek Rzy- wieki średnie również stanowi przedmiot dys-
mian. Okres, który nastąpił po upadku Rzymu kusji. Najczęściej przyjmuje się tu rok 1453,
i oddzielał czasy świetności tej cywilizacji od w którym Turcy zdobyli Konstantynopol, co
nawiązującego do niej odrodzenia, nazwano zakończyło historię cesarstwa bizantyjskiego.
wiekami średnimi. Początkowo podział histo- Według innych koncepcji za przełom uważa
rii na starożytną, średniowieczną i nowożytną się wynalezienie druku (ok. 1450 r.), wydruko-
dotyczył wyłącznie dziejów Europy. wanie przez Jana Gutenberga Biblii (1456 r.),
Z czasem termin „starożytność” zaczęto pierwszą z wypraw Krzysztofa Kolumba pro-
odnosić również do historii Egiptu, Mezopo- wadzących do odkrycia Nowego Świata, czyli
tamii, Fenicji, Izraela, Indii, Chin, Ameryki Ameryki (1492 r.), lub wystąpienie Marcina
prekolumbijskiej oraz Afryki. W węższym zna- Lutra (1517 r.). Wymienione propozycje łączy
czeniu terminem „starożytność klasyczna” uznawanie za przełomowe przemian, które
(„antyk”) określa się tylko starożytne dzieje dokonały się w Europie w drugiej połowie XV
Grecji i Rzymu. Badacze przyjęli, że starożyt- i na początku XVI w., dlatego lata te uważa się
ność obejmuje okres od początku czasów hi- za początek epoki nowożytnej. Część badaczy
storycznych do upadku antycznych cywilizacji. dodatkowo wyodrębnia finalizujący ten okres
Za datę graniczną uznali 476 r. n.e. – kres ist- wiek XIX, a najbliższe nam czasy (od zakoń-
nienia cesarstwa zachodniorzymskiego. Jest to czenia I wojny światowej) nazywa epoką naj-
jednak cezura umowna. Niektórzy uczeni wiążą nowszą lub współczesną. Warto pamiętać,
zakończenie epoki starożytnej z rozpadem że wymienione podziały zostały opracowane

państwo polskie

ŚREDNIOWIECZEREDNIOWIECZE
WSPÓŁCZESNOŚĆSPÓŁCZESNOŚĆ
N
S
STAROŻYTNOŚĆTAROŻYTNOŚĆ Ś NOWOŻYTNOŚĆOWOŻYTNOŚĆ W
4000 r. p.n.e. 1 r. n.e. 500 r. 1000 r. 1500 r. 2000 r.
1 r. n.e. 476 r. n.e.
umowna upadek 966 r. 1453 r. 1492 r. 1914–1918 1939–1945
data narodzin cesarstwa chrzest upadek odkrycie I wojna II wojna
Chrystusa zachodniorzymskiego Polski Bizancjum Ameryki światowa światowa

7