Page 8 - Zrozumieć przeszłość

zrozumIeĆ PrzeszłośĆ

Przeszłość można rozpatrywać w dwóch wy-
miarach: jednostkowym, dotyczącym losów
poszczególnych osób, oraz ogólnym, odnoszą-
cym się do dziejów całych społeczności. Pierw-
szy poznajemy najczęściej z opowieści rodzi-
ców lub dziadków. Jest to przeszłość bliska,
choć czasami tradycja poszerza jej kontekst
– historia rodzinna zostaje wkomponowana
w szerszy zakres dziejów. Dotyczy to np. in-
formacji o członkach rodziny uczestniczących
w wojnach światowych, powstaniach albo in-
nych ważnych wydarzeniach historycznych.
Istnieje również pamięć zbiorowa, która od-
nosi się do zdarzeń o znaczącym wpływie na
bieg dziejów i – w większej lub mniejszej mie-
rze – kształt współczesnej cywilizacji. Dlatego
nasze wspólne dziedzictwo stanowi przedmiot
zainteresowania badaczy przeszłości. Muza Klio według mitologii greckiej opiekowała się
historią. Zazwyczaj przedstawiano ją ze zwojem papi-
hIstorIa jako nauka rusu lub kartą pergaminu w dłoni.
y płaskorzeźba kamienna, Rzym, II w. p.n.e.
Najdawniejsze dzieje ludzkości nazywamy pre-
historią lub pradziejami. Obejmują one okres wynikającą ze specyfiki poszczególnych obsza-
do momentu wynalezienia pisma. To epokowe rów badawczych. Dla przykładu najdawniejszą
wydarzenie rozpoczyna historię. Historia to historię Egiptu badają egiptolodzy, dzieje Me-
nie tylko dzieje ludzkości, lecz także dyscy- zopotamii – sumerolodzy, Indii – indolodzy,
plina naukowa zajmująca się ich poznawaniem. a Chin – sinolodzy. Dodatkowo wyróżnia się
Opisywanie przeszłości niekiedy określa się specjalizacje związane z konkretnymi okre-
również terminem „historiografia” (z gr. ‘pi- sami lub charakterem bazy źródłowej. I tak
śmiennictwo historyczne’). Podobnie jak w wy- np. zagadnieniami dotyczącymi starożytnych
padku innych nauk, w historii mamy obecnie Greków i Rzymian zajmują się m.in. historycy,
do czynienia z daleko posuniętą specjalizacją, archeolodzy oraz filolodzy klasyczni.

ePokI hIstoryczne
państwo polskie

STAROŻYTNOŚĆTAROŻYTNOŚĆ ŚREDNIOWIECZEREDNIOWIECZE N W
Ś
S
NOWOŻYTNOŚĆOWOŻYTNOŚĆ
WSPÓŁCZESNOŚĆSPÓŁCZESNOŚĆ
4000 r. p.n.e. 1 r. n.e. 500 r. 1000 r. 1500 r. 2000 r.
1 r. n.e. 476 r. n.e.
umowna upadek 966 r. 1453 r. 1492 r. 1914–1918 1939–1945
data narodzin cesarstwa chrzest upadek odkrycie I wojna II wojna
Chrystusa zachodniorzymskiego Polski Bizancjum Ameryki światowa światowa
? W której epoce historycznej rozpoczęły się dzieje państwa polskiego?

6