Page 8 - Planeta Nowa 7
P. 8

Podstawy geografii. Rozdział dodatkowy

           Bardzo ważnym elementem każdej mapy    Wówczas w liczniku skali, który oznacza
          jest skala. Wskazuje ona, ile razy odległość   odleg łość na mapie, występuje liczba 1,
          w terenie została pomniejszona na mapie.   a  w  mianowniku – liczba wyrażająca
          Skalę można przedstawić w formie liczbo-  zmniejszenie odległości. Zapis 1:50 000
                                                          50 000 . Tak więc im mniejszy uła-
          wej lub graficznej. Wyróżnia się:       oznacza    1
             skalę liczbową, np. 1:100 000,       mek, tym mniejsza skala mapy. Dlatego
             skalę mianowaną, np. 1 cm – 1 km,    też mówimy, że skala 1:500 000 jest mniej-
             podziałkę liniową, np.               sza niż 1:50 000. Im mniejsza skala, tym

             1    0     1     2    3     4 km     mniejsza szczegółowość mapy.
           Powyższe przykłady  skal oznaczają,    A to ciekawe...
          że odległość na mapie została pomniej-  Najstarszą zachowaną mapę wykonano
          szona 100 000 razy w stosunku do odleg-  na glinianej tabliczce w starożytnej Babilonii.
          łości w terenie. Można też powiedzieć,    Mapa ta powstała prawdopodobnie
          że 1 cm na mapie odpowiada 100 000 cm   w VIII lub VII wieku p.n.e. Ziemia jest na niej
                                                  przedsta wiona jako okrąg otoczony dwoma
          w terenie lub 1 km w terenie. Skalę liczbową   kołami symbolizującymi ocean.
          wyraża się również za pomocą ułamka.
          Szczegółowość mapy – liczba elementów pokazanych na mapie. Im więcej elementów, tym bardziej
          szczegółowa jest mapa.


            Skala mapy

          Mapy, w zależności od przeznaczenia, wykonuje się w różnych skalach. Duża skala
          oznacza dużą szczegółowość mapy, natomiast mała skala – małą szczegółowość.

                              Krzywe  Gąski
                                                          16
                               Piaski     Kijewo                         16
                Stare    Łaśmiady
               Juchy                 Płociczno
             Zelki  Bałamutowo
                           Straduny  Chełchy
                        Woszczele  Oracze           Ełk
                   Grabnik             Sędki
                                       Selmęt Wielki
             Ogródek  Mołdzie  Ełk                           EŁK
                Druglin                  Koziki                                Buczki
             Klusy                                       65
                                        Kałęczyny
                    Mostołty       Regielnica
                                Nowa                                   Szeligi
                                Wieś Ełcka  Wiśniowo
                                          Ełckie
                         Bajtkowo   Ełk                                       S e l m ę t   W i e l k i
                                  Prostki
                           1:500 000                             1:50 000
              5    0     5    10    15    20 km     0,5   0     0,5   1    1,5   2 km
                                                   16
                drogi główne  lasy                     drogi główne, numery dróg  lasy
                drogi drugorzędne  zabudowa miejska    drogi drugorzędne  zabudowa miejska
                drogi inne    pozostałe miejscowości   drogi inne        zakłady przemysłowe
                rzeki, jeziora                         drogi gruntowe    stacje benzynowe
                                                       rzeki, jeziora

       14
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13