Page 11 - Planeta Nowa 7
P. 11

Obraz Ziemi na mapie


                Przedstawianie rzeźby terenu             Wysokość względna
              na mapach                                i bezwzględna
           Rzeźbę terenu na mapach przedstawia się   Za pomocą poziomic określa się wysokość
           najczęściej za pomocą poziomic. Przyj-   danego punktu. Wysokość mierzona od po  -
           muje się, że poziomica 0 m przebiega     ziomu morza to wysokość bezwzględna.
           na styku morza z lądem. Kolejne pozio-   Jest ona podawana w metrach nad pozio-
           mice, w  zależności od zróżnicowania     mem morza (m n.p.m.). Można też ustalić
           rzeźby terenu, można prowadzić co 5, 10,   wysokość względną na przykład pagórka
           25 lub 50 m. Rysunek poziomicowy umoż-   czy góry. Wtedy pomiar rozpoczyna się
           liwia określenie wysokości formy terenu,   od określonego poziomu odniesienia. Może
           jej kształtu i kąta nachylenia stoków. Małe   być nim na przykład dno doliny, podstawa
           odległości między poziomicami świadczą   pagórka  lub podnóże  góry.  Wysokość
           o stromych stokach, a duże – o łagodnych.  względna jest podawana w metrach (m).

           Poziomice – linie na mapach łączące punkty o takiej samej wysokości nad poziomem morza.


                Obliczamy wysokość względną                              Nic trudnego!


           Wyobraź sobie, że znajdujesz się nad Morskim Okiem w Tatrach. Właśnie zamierzasz
           wspiąć się na najwyższy szczyt Polski – Rysy. Jaką wysokość pokonasz tego dnia?


             2000     1500    1500
                       1395      1750  1750           m n.p.m.
              1750     Morskie             1750         2500                          Rysy
                               2098
                       Oko
                                   Żabi Szczyt Niżni
                                           Młynarz      2250  wysokość
            Mnich                2000        2170       2000  względna
            2069                                             1104 m
                           Czarny                       1750
               Mięguszowiecki  Staw nad  Żabi Szczyt Wyżni   Morskie
                 Szczyt   Morskim     2259              1500  Oko
                           Okiem
              2438
                        Kazalnica                       1250
                        2159
                       Mięguszowiecka                   1000
                     Przeł. pod Chłopkiem
               Wielki   2000         Rysy  2000         750
                Staw                                          1395 m n.p.m.          2499 m n.p.m.
              Hińczowski      Żabia Przełęcz 2499       500
               2000   poziomice       kosodrzewina
                  1900                                  250
                                      las
                      szlaki turystyczne
                                      szczyty             0
                      granica państwa  przełęcze
             0    500 m               schronisko
           1.  Odczytaj z mapy wysokość bezwzględną   3.  Od wartości wysokości bezwzględnej
             szczytu.                                Rysów odejmij wysokość bezwzględną
                         2499 m n.p.m.               Morskiego Oka.
           2.  Określ wysokość bezwzględną, na której          2499 – 1395 = 1104
             znajdujesz się w tym momencie.        Odpowiedź: Tego dnia pokonasz w pionie
                         1395 m n.p.m.             1104 m. Ta wartość to wysokość względna.


                                                                                          17
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16