Page 23 - Biologia, Puls życia, podręcznik, klasa 7
P. 23

WIESZ, UMIESZ, ZDASZ
               Sposób na zadania


               Prześledź, jak wykonać zadanie dotyczące analizy i wnioskowania.

               Jedną z najgroźniejszych chorób skóry jest czerniak. Choć stanowi on 2% wszystkich zachorowań
               na nowotwory, a z jego powodu umiera aż 50% chorych. Bardziej narażone na zachorowanie są
               osoby o jasnej karnacji.
               Wykres przedstawia liczbę przypadków zachorowania na czerniaka w Australii i Wielkiej Brytanii,
               a tabela – średnią liczbę dni słonecznych w stolicach tych krajów. Oba kraje są zamieszkiwane przez
               osoby o typie europejskim, czyli o odcieniu skóry od jasnego do śniadego.

                                                                           Średnia liczba
                                                                          dni słonecznych
                                                           Miesiąc     Londyn       Sydney
                liczba przypadków zachorowań na 100 000 mieszkańców na rok  120  Kwiecień  2,2  6,8
                   160
                                                                         1,9
                                                                                     7,0
                                                           Styczeń
                                                            Luty
                                                                         3,8
                                                                                     6,5
                                                           Marzec
                                                                                     6,5
                                                                         5,0
                                                            Maj
                                                                                     5,9
                                                                         6,2
                   80
                                                            Lipiec
                                                                                     6,2
                                                                         6,2
                   40                                     Czerwiec       6,3         5,8
                                                           Sierpień      6,0         7,0
                                                          Wrzesień       5,0         7,1
                    0                                     Październik    3,8         7,1
                     0  10  20  30  40  50  60  70  80 85 wiek
                         Australia  Wielka Brytania        Listopad      2,0         7,8
                                                          Grudzień       1,8         7,8
               Zaznacz właściwy wniosek, który można wyciągnąć na podstawie podanych wyżej informacji.
               A. Liczba zachorowań na czerniaka jest mniejsza na obszarach o dużym nasłonecznieniu
                 niż na obszarach mniej nasłonecznionych.
               B. Czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na czerniaka jest promieniowanie UV.
               C. Osoby o jasnej karnacji zamieszkujące różne rejony Ziemi są w takim samym stopniu narażone
                 na czerniaka.
               D. U osób, które zamieszkują obszary o małym nasłonecznieniu, nie ma ryzyka wystąpienia
                 czerniaka.
               Wskazówka 1. Przeanalizuj wykres.
               Z wykresu wynika, że w Australii zachorowalność na czerniaka jest wyższa niż w Wielkiej Brytanii.
               Wskazówka 2. Przeanalizuj tabelę.
               Z tabeli wynika, że mieszkańcy Australii są bardziej narażeni na promieniowanie UV niż mieszkańcy
               Wielkiej Brytanii.
               Wskazówka 3. Powiąż ze sobą fakty.
               Australia, w której jest wysoka zachorowalność na czerniaka, jest regionem o dużej ekspozycji na
               promieniowanie UV. Wielka Brytania, w której zachorowalność na czerniaka jest niższa niż w Aus-
               tralii, jest regionem o małej ekspozycji na promieniowanie UV. Ponieważ zarówno w Australii, jak
               i w Wielkiej Brytanii mieszkają w większości osoby o jasnej karnacji, to czynnikiem zwiększającym
               ryzyko zachorowania na czerniaka jest właśnie promieniowanie UV.

               Poprawna odpowiedź: B
                                                          Sprawdź się – rozwiąż zadanie 1. ze s. 24
                                                                                               23




                                                                                            25/05/2020   15:06
        064722_BIOL_SP_PZy_RE_ZM_kl.7_Podr_ZM_srodki_001-256.indb   23
        064722_BIOL_SP_PZy_RE_ZM_kl.7_Podr_ZM_srodki_001-256.indb   23                      25/05/2020   15:06
   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28