Page 22 - Biologia, Puls życia, podręcznik, klasa 7
P. 22

WIESZ, UMIESZ, ZDASZ
               4   Homeostaza organizmu to zdolność do zachowania stanu równowagi wewnętrz‑
                  nej. Polega ona na utrzymaniu wartości określonych parametrów, m.in. temperatu‑
                  ry, ciśnienia krwi i stężenia glukozy we krwi, na poziomie najbardziej korzystnym
                  dla funkcjonowania organizmu. W utrzymaniu homeostazy uczestniczą wszystkie
                  układy narządów.

               5   Skóra składa się z dwóch warstw: naskórka i skóry właściwej. Naskórek wytwarza
                  włosy, paznokcie oraz gruczoły: potowe, łojowe i sutkowe. Do skóry właściwej od
                  spodu przylega warstwa podskórna. Jest ona zbudowana głównie z tkanki tłusz‑
                  czowej i pełni m.in. funkcję izolacyjną.

               6   Funkcje skóry.

                     Funkcja                                  Opis

                                  •  ochrona przed promieniowaniem UV oraz wnikaniem szkodliwych
               Ochronna            substancji i drobnoustrojów chorobotwórczych,
                                  • zabezpieczanie przed urazami

                                  • wydzielanie potu
               Termoregulacyjna
                                  • rozszerzanie się i zwężanie naczyń krwionośnych
                                  • usuwanie z organizmu wody wraz z potem
               Wydalnicza
                                  • wydalanie zbędnych produktów przemiany materii

                                  •  pobieranie tlenu i usuwanie dwutlenku węgla (u człowieka przez skórę
               Wymiana gazowa
                                   zachodzi tylko 1% wymiany gazowej)
                                  • wydzielanie łoju
               Wydzielnicza
                                  • wydzielanie mleka
                                  • synteza witaminy D  pod wpływem promieni słonecznych
               Syntetyzująca
                                  • wytwarzanie melaniny – barwnika chroniącego przed wpływem UV
               Odbieranie bodźców  • odczuwanie dotyku, ucisku, bólu, ciepła i zimna


               7   W skórze znajdują się liczne receptory, które odbierają takie wrażenia, jak: ciepło,
                  zimno, ból i ucisk. Najwięcej receptorów występuje na opuszkach palców oraz
                  na wargach.
               8   Aby chronić się przed chorobami skóry, należy przestrzegać zasad higieny,
                  przede wszystkim regularnie myć całe ciało.
               9   Drobnoustroje chorobotwórcze oraz pasożytnicze zwierzęta przyczyniają się do
                  takich chorób skóry, jak: opryszczka, łupież, grzybice, świerzb oraz wszawica.
               10  Najgroźniejszą chorobą skóry jest nowotwór złośliwy – czerniak. Chorobie tej
                  można zapobiegać przez unikanie nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV.

               11  Oparzenia to uszkodzenia skóry spowodowane działaniem wysokiej temperatury.
                  Pod wpływem działania niskiej temperatury może dojść do odmrożeń.


           22




                                                                                            25/05/2020   15:06
        064722_BIOL_SP_PZy_RE_ZM_kl.7_Podr_ZM_srodki_001-256.indb   22                      25/05/2020   15:06
        064722_BIOL_SP_PZy_RE_ZM_kl.7_Podr_ZM_srodki_001-256.indb   22
   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27