Page 40 - Tajemnice przyrody 4 - podręcznik
P. 40

DZIAŁ 3. POZNAJEMY ŚWIAT ORGANIZMÓW


               } Wydalanie to usuwanie zbędnych substancji                                                  Dowiedz się więcej
            Substancje zbędne lub szkodliwe, które powstały w komór-    Warto wiedzieć
            kach między innymi podczas oddychania, muszą zostać         Wirusy mogą wnikać
            usunięte z organizmu, czyli wydalone. Wszystkie organizmy   do komórek żywych
            wydalają dwutlenek węgla i nadmiar wody.                    organizmów, ale same
                                                                        nie są organizmami –
                                                                        nie mają budowy
               } Organizmy rosną i się rozwijają                        komórkowej i nie
            Wszystkie organizmy z upływem czasu rosną, czyli zwiększa-  wykonują czynności
            ją swoje rozmiary. Niektóre rosną do momentu osiągnięcia    życiowych.
            pełnej dojrzałości, inne, na przykład rośliny, rosną przez całe
            życie. Podczas wzrostu organizmy także się rozwijają. Ozna-
            cza to, że zmienia się ich wygląd i sposób funkcjonowania.


               } Rozmnażanie się to wydawanie na świat potomstwa
            Wyróżniamy dwa podstawowe sposoby rozmnażania się or-
            ganizmów: rozmnażanie płciowe i rozmnażanie bezpłciowe.
              W rozmnażaniu płciowym zwykle uczestniczą dwa or-
            ganizmy rodzicielskie: męski i żeński, które wytwarzają ko-
                                                                         młoda żyworódka
            mórki rozrodcze. Męska komórka rozrodcza jest nazywana      (widok spod lupy)
            plemnikiem, żeńska – komórką jajową. Komórki te łączą się
            ze sobą, dając początek nowemu organizmowi o cechach
            obojga rodziców.
              Rozmnażanie bezpłciowe odbywa się bez udziału ko-
            mórek rozrodczych. Nowe organizmy powstają z jednego
            organizmu rodzicielskiego i są z nim identyczne. Przykła-
            dem organizmu, który może rozmnażać się bezpłciowo, jest
            żyworódka.



















            Psy rozmnażają się płciowo. Ich potomstwo jest   Żyworódka rozmnaża się bezpłciowo. Na brzegach
            bardzo podobne do rodziców, ale nie jest z nimi   jej liści powstają miniaturowe rośliny identyczne
            identyczne.                              z rośliną rodzicielską.


        66
   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45