Page 39 - Tajemnice przyrody 4 - podręcznik
P. 39
Organizmy mają wspólne cechy
Organizmy wykonują te same czynności życiowe
Wszystkie organizmy mają zdolność wykonywania takich sa- Warto wiedzieć
mych czynności, określanych jako czynności życiowe. Są one Niektóre zwierzęta
charakterystyczne wyłącznie dla przedstawicieli przyrody odżywiają się wyłącznie
ożywionej. Do czynności życiowych zaliczamy: ▶ odżywia- jednym rodzajem
nie się, ▶ oddychanie, ▶ wydalanie, ▶ wykonywanie ruchów, pokarmu. Na przykład
żyjący w Australii
▶ rozmnażanie się, ▶ wzrost i rozwój. koala zjada tylko liście
eukaliptusa.
} Odżywianie dostarcza składników pokarmowych
Pokarm jest źródłem składników do budowy komórek.
Z niego także organizmy czerpią energię niezbędną do
życia. Niektóre organizmy, głównie rośliny, potrafią samo-
dzielnie wytwarzać pokarm. Inne nie mają takiej zdolności
i muszą znajdować pokarm w swoim otoczeniu.
} Oddychanie dostarcza energii
Oddychanie umożliwia uwalnianie energii z pokarmu.
Odbywa się we wszystkich komórkach organizmu i wymaga
stałego dostarczania tlenu. Uwalnianiu energii towarzyszy
powstawanie dwutlenku węgla, który jest szkodliwy i musi
być usuwany z organizmu.
} Ruch jest reakcją na zmiany w otoczeniu
Zdolność wykonywania ruchów najłatwiej zauważyć u zwie- Mimoza reaguje ruchem
rząt. Dzięki tej zdolności mogą one aktywnie zdobywać po- na dotyk. Dotknięte liście
karm, a w razie potrzeby – uciec przed wrogiem. Jednak ruch szybko się składają
to nie tylko zmiana miejsca. Jeżeli będziemy odpowiednio dłu- i dopiero po kilkunastu
minutach powracają
go obserwować rośliny, zauważymy, że również one się poru- do poprzedniego
szają. Na przykład zwracają liście i łodygi w stronę światła. położenia.
mimoza przed mimoza po
dotknięciem dotknięciu
65
