Page 33 - Chemia, To jest chemia, podręcznik, klasa 2

2. Zjawisko izomerii

Tabela 3. Temperatury wrzenia izomerów butanu i pentanu
(pod ciśnieniem 1013 hPa)

Liczba
atomów Nazwa alkanu Wzór alkanu Temperatura
wrzenia, °C
węgla
4 butan CH 3 CH 2 CH 2 CH 3 −0,55
4 2-metylopropan CH 3 −11,7
CH 3 CH CH 3
5 pentan CH 3 CH 2 CH 2 CH 2 CH 3 36,1
5 2-metylobutan CH 3 27,8
CH 3 CH CH 2 CH 3
5 2,2-dimetylopropan CH 3 9,4
CH 3 C CH 3
CH 3
Na podstawie analizy temperatur wrzenia izomerów butanu i pen-
tanu można zauważyć, że dla alkanów o tej samej liczbie atomów
węgla w cząsteczce temperatura wrzenia obniża się wraz ze
zwiększaniem się stopnia rozgałęzienia łańcucha węglowego. Oddziaływanie
Dzieje się tak, ponieważ oddziaływania międzycząsteczkowe są wów- międzycząsteczkowe
to siły występujące między
czas słabsze. cząsteczkami.

J Co to jest grupa alkilowa?
Grupa alkilowa to fragment cząsteczki alkanu, który powstaje
w wyniku odłączenia atomu wodoru (tabela 4.). Grupa alkilowa na-
zywana jest potocznie alkilem.

Tabela 4. Wzory i nazwy wybranych grup alkilowych (alkilów)

Wzór
sumaryczny strukturalny strukturalny sumaryczny
i nazwa alkanu alkanu alkilu i nazwa alkilu
H H CH 3 −
CH 4 H C H H C grupa metylowa
metan (metyl)
H H
H H H H C 2 H 5 −
C 2 H 6 H C C H H C C grupa etylowa
etan (etyl)
H H H H
H H H H H H C 3 H 7 −
C 3 H 8 H C C C H H C C C grupa propylowa
propan (propyl)
H H H H H H
H H H H H H H H C 4 H 9 −
C 4 H 10 H C C C C H H C C C C grupa butylowa
butan (butyl)
H H H H H H H H

33