Page 29 - Spotkania z fizyką 7 - podręcznik
P. 29

Powtórzenie. Praca, moc, energia




             •  Praca jest wykonywana wtedy, gdy na ciało działa siła, a ciało porusza w kie-
                runku innym niż prostopadły do kierunku działania siły.

                                   praca = siła ∙ droga        W = F · s

             •  Jednostką pracy jest dżul (1 J). Jeśli pod wpływem siły 1 N ciało przesunęło się
                zgodnie ze zwrotem działającej siły o 1 m, to została wykonana praca 1 J.
             •  Moc określa się jako iloraz pracy i czasu, w jakim praca ta została wykonana:


                                            praca                   W
                                      moc =   czas              P =  t


             •  Moc urządzenia informuje o tym, jaką pracę wykonuje urządzenie w jednostce
                czasu. Jednostką mocy jest wat (1 W). Urządzenie ma moc 1 W, jeśli w czasie 1 s
                wykonuje pracę 1 J.

             •  Ciało, które ma energię, jest zdolne do wykonania pracy. ∆E = W.

             •  Każde ciało uniesione na pewną wysokość ma energię potencjalną grawitacji,
                która jest tym większa, im wyżej ciało zostało umieszczone.

             •  Przyrost energii potencjalnej grawitacji (ciężkości) ciała o masie m podniesio-
                nego na wysokość h można obliczyć ze wzoru:


                      przyrost energii        masa      przyspieszenie
                                            ∙
                                    =
                                                           ∙  wysokość
                                                                            p
                         potencjalnej         ciała           ziemskie                 ∆E  = m · g · h
             •  Odkształcone ciało, np. napięty łuk lub ściśnięta sprężyna, powracające do pier-
                wotnej postaci, wykonuje pracę dzięki energii potencjalnej sprężystości.
             •  Każde poruszające się ciało ma energię kinetyczną. Im większa jest masa ciała
                i prędkość jego ruchu, tym większa jest energia kinetyczna ciała i tym większą
                pracę może to ciało wykonać. Energię kinetyczną można obliczyć ze wzoru:


                              energia         masa ciała ∙ prędkość 2  m v 2
                                    =
                                                                k
                           kinetyczna                      2   E =   2
             •  Zasada zachowania energii mechanicznej: W izolowanym układzie ciał przy
                braku oporów ruchu całkowita energia mechaniczna nie ulega zmianie: ∆E = 0 J.
                                        E = E  + E  = constans
                                            k
                                                p

                                                                                          219
   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34