Page 9 - Planeta nowa 8 - geografia, zeszyt ćwiczeń
P. 9

Wulkanizm i trzęsienia ziemi w Azji

                 Dla dociekliwych
                 Erupcje wulkaniczne są efektem działania sił         5
                 pochodzących z  głębi Ziemi. Magma, która
                 znajduje się we wnętrzu Ziemi, pod wpływem
                 wysokiego ciśnienia przemieszcza się ku górze.      1               2   7
                 Większość erupcji zachodzących na powierzch­        3
                 ni Ziemi to erupcje centralne, podczas których   4
                 magma wydobywa się punktowo. Po wydosta­
                 niu się na powierzchnię magma staje się lawą.
                 Gdy wypływa, tworzy charakterystyczny stożek
                 wulkaniczny. Produkty erupcji przemieszczają
                 się ku górze kominem wulkanicznym i wydosta­                      6
                 ją na powierzchnię przez krater. Zdarza się, że
                 w wyniku eksplozji następuje rozerwanie stożka   Uproszczony przekrój przez wulkan.
                 wulkanicznego. W miejscu krateru powstaje wówczas kaldera. Oprócz lawy na powierzchnię
                 wydostają się też między innymi gazy i materiał piroklastyczny (popioły, bomby wulkanicz­
                 ne i drobne kamienie zwane lapillami).

               7  Na podstawie tekstu oraz innych źródeł informacji zapisz nume-       Obejrzyj
                 ry, którymi na ilustracji oznaczono wymienione poniżej elementy       grafi kę
                                                                                       docwiczenia.pl
                 budowy wulkanu i produkty jego erupcji.                               Kod: N8VLBG
                 Bomby wulkaniczne –
                 Chmura gazów i popiołów –
                 Kaldera –
                 Komin wulkaniczny –

                 Krater –
                 Ognisko magmy –
                 Potok lawy –




                  Zapamiętaj!



                 •  Południowa i wschodnia część Azji charak-  •  Zjawiska wulkaniczne i trzęsienia ziemi,
                   teryzuje się dużą aktywnością sejsmiczną,   których skutki mogą zostać spotęgowane
                   wulkaniczną i górotwórczą. W oceanach   przez tsunami, pochłaniają wiele istnień
                   w sąsiedztwie tych obszarów istnieją wielkie   ludzkich i powodują ogromne straty
                   rowy oceaniczne.                      materialne.


                 •  Ognisty Pierścień Pacyfiku to obszar leżący   •  Zapobieganie skutkom katastrof naturalnych
                   na granicach płyty pacyficznej. W tej strefie   polega głównie na monitorowaniu aktywności
                   dochodzi do większości trzęsień ziemi, wystę-  wulkanicznej i sejsmicznej oraz – w razie
                   puje tu także większość wulkanów.     niebezpieczeństwa – na ewakuacji ludności.

                                                                                               9




                                                                                            02/06/2021   10:07
        066835_GEOG_SP_PlanetaN_RE_ZM_kl.8_ZC_srodki_001-096.indd   9
        066835_GEOG_SP_PlanetaN_RE_ZM_kl.8_ZC_srodki_001-096.indd   9                       02/06/2021   10:07
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14