Page 7 - Atlas anatomiczny - tajemnice ciała

5

Błona komórkowa oddziela wn´trze komórki od otoczenia,
zapewnia odbieranie sygnałów ze Êrodowiska zewn´trznego
Cytoszkielet jest systemem włókien Jàdro komórkowe zawiera materiał oraz umo˝liwia transport ró˝nych substancji do wn´trza
białkowych, które rozciàgajà si´ genetyczny, w którym znajdujà si´
i na zewnàtrz komórki. Składa si´ głównie z lipidów i białek.
wewnàtrz cytozolu. Jego elementy informacje dotyczàce budowy Na błonie komórkowej wyst´pujà łaƒcuchy cukrowe two-
mechanicznie wzmacniajà ko- i funkcjonowania całego orga-
rzàce warstw´, która chroni przed urazami mechanicznymi
mórk´ i umo˝liwiajà przemieszcza- nizmu. Jest otoczone podwójnà i nie pozwala zetknàç si´ niektórym substancjom z powierz -
nie si´ organelli oraz ruchy błonà, która oddziela wn´trze
chnià komórki.
komórki. jàdra od cytoplazmy.
dwuwarstwowa
błona lipidowa
Jàderko jest obsza- białko
rem materiału gene- transbłonowe
tycznego, w którego
obr´bie powstajà
łaƒcuch
elementy budujàce cukrowy
rybosomy.

czàsteczka
lipidu
czàsteczka
cholesterolu
białko
powierzchniowe

Rybosomy to struktury zbudowane z białek i kwasu
nukleinowego. Sà miejscem syntezy białek. Cz´Êç rybo-
somów jest zwiàzana z siateczkà Êródplazmatycznà
szorstkà, a cz´Êç jest zanurzona w cytozolu.

Cytozol jest ˝elem składajàcym si´ z wody,
białek, cukrów oraz wielu innych substancji.
Przebiega w nim wiele reakcji chemicznych.

Peroksysomy to małe p´cherzyki,
w których rozkładajà si´ niektóre
zwiàzki organiczne oraz substancje
toksyczne.

Transport przez błony

Przez błon´ komórkowà i błony organelli zacho- Transport bierny Transport aktywny
dzi nieustanny transport ró˝nych substancji. Mo˝e
on przebiegaç w sposób bierny lub aktywny.
Transport bierny nie wymaga nakładów energii,
poniewa˝ czàsteczki przemieszczajà si´ na zasa-
dzie dyfuzji. Transport aktywny to przenoszenie
czàsteczek z miejsca o ich mniejszym st´˝eniu do
miejsca o wi´kszym st´˝eniu. Zachodzi on wbrew Dyfuzja prosta to bierne prze- Dyfuzja ułatwiona to bierne Transport aktywny to aktywne
naturalnej skłonnoÊci czàsteczek do przemiesz- mieszczanie si´ czàsteczek przemieszczanie si´ czàsteczek przenoszenie zwiàzków przez
czania si´ w przeciwnà stron´, dlatego wymaga przez błony bez udziału energii przez błony za pomocà spe- błony zachodzàce z udziałem
i białek błonowych. Tà drogà cjalnych białek błonowych specjalnych białek błonowych,
nakładów energii i specjalnych białek transportu- przemieszczajà si´ mi´dzy – noÊników lub kanałów. które do swej pracy wykorzys-
jàcych. innymi woda, tlen i dwutlenek Tà drogà przemieszczajà si´ tujà energi´.
w´gla. mi´dzy innymi cukry i amino-
kwasy.