Page 11 - Wczoraj i dziś 4
P. 11

Rozdział I: Z historią na ty

             Historycy detektywami przeszłości

          Badaniem i opisywaniem przeszłości zajmują się historycy. Ustalają
          oni przebieg minionych zdarzeń, dlatego ich działania często przypo-    Detektyw – osoba zawodo-
                                                                                  wo zajmująca się rozwiązy-
          minają pracę wykonywaną przez detektywów. Badacze historii starają      waniem spraw zagadkowych
          się określić przyczyny danego wydarzenia, czyli wytłumaczyć, dla-       oraz wyjaśnianiem okolicz-
          czego do niego doszło. Do ich zadań należy ponadto przedstawianie       ności przestępstw.
          skutków zdarzeń.



               Od przyczyny do skutku

           W trakcie badania przeszłości historyk podejmuje określone działania.
           Na przykład, kiedy opisuje powstanie pompy parowej, najpierw ustala,
           w jakim celu wynaleziono to urządzenie, dlaczego powstało. Następnie
           przedstawia przebieg wypadków. Na koniec określa ich skutki i wpływ
           na życie ludzi.

                                 Wydarzenie (co się wydarzyło?)
                                 W 1712 roku w jednej z angielskich kopalni
                                 uruchomiono pierwszy silnik parowy. Skonstruował go
                                 Anglik Thomas Newcomen [czytaj: tomas niukamen].
                                 Maszyna odpompowywała wodę zalewającą kopalnię.


           Przyczyna (dlaczego?)                                                      Skutek (jakie były
           Dawne kopalnie                                                             następstwa?)
           węgla często zalewała                                                      Udoskonalony w 1763
           woda. Do jej usunięcia                                                     roku przez Jamesa Watta
           używano prostych,                                                          [czytaj: dżejmsa łota]
           mało wydajnych pomp.                                                       wynalazek zastosowano
           Były one napędzane                                                         do napędzania maszyn
           przez młyny wodne lub                                                      fabrycznych. Pozwoliło
           dzięki pracy zwierząt                                                      to na ograniczenie
           i ludzi.                                                                   liczby robotników oraz
                                                                                      zwiększenie produkcji.
                                                                                      Maszyny parowe
                                                                                      stanowiły również źródło
                                                                                      napędu pierwszych
                                                                                      pociągów oraz statków
                                                                                      parowych.















            ?  Jakie były skutki wynalezienia
               pompy parowej?

                                                                                                          9
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16