Page 13 - Planeta Nowa 7 - zeszyt ćwiczeń

Obraz Ziemi na mapie

Dla dociekliwych

Czasami zdarza się, że mapa, z której chcemy skorzystać, jest zniszczona i nie można z niej
odczytać ani skali, ani tytułu. Mapy tej nie chcemy jednak wyrzucać – na przykład ze wzglę-
du na bardzo dobrze przedstawione zróżnicowanie rzeźby terenu, co ma szczególne znacze-
nie podczas planowania pieszych wędrówek. W takiej sytuacji możemy samodzielnie obli-
czyć skalę mapy. Będziemy do tego potrzebowali innej mapy tego samego obszaru, której
skalę znamy, oraz odległości między tymi samymi punktami na obu mapach.
Poniżej zamieszczono fragment mapy okolic Łysicy w skali 1:75 000 (mapa nr 1) i fragment
mapy o nieznanej skali (mapa nr 2).

Mapa nr 1 Mapa nr 2
Wzorki
20°54' 20°56' 20°54' 20°56'
50°54’ 350
311
Święta ŚWIĘTOKRZYSKI
Katarzyna 400
ŚWIĘTOKRZYSKI 50°54’ 450 382
Łysica
PARK
500
Łysica 612 Agata
612 Agata PARK 608
608 Przeł. Kakonińska Przeł. Kakonińska Przeł. św.
550 550 Mikołaja
500 Przeł. 547
NARODOWY św. Mikołaja
500 NARODOWY
500
400
450
Kakonin 450
we
Porąbki 350
20°54' 20°56' 1:75 000 20°54' 20°56'
Podlesie
8 Oblicz skalę mapy nr 2 na podstawie odległości w linii prostej między Przełęczą św. Mi-
kołaja a Łysicą.
Obliczenia:

Odpowiedź:

Zapamiętaj!

• Mapa jest pomniejszonym obrazem Ziemi • Do przedstawiania zjawisk na mapach najczę-
lub jej części przedstawionym na płaszczyźnie ściej stosuje się metody: kartogramu, karto-
przy użyciu siatki kartograficznej oraz diagramu, izolinii i sygnaturową.
umownych znaków. • Wysokość bezwzględną punktu mierzy się
• Elementami mapy są: siatka kartograficzna, od poziomu morza i podaje w metrach
skala, legenda oraz treść mapy. nad poziomem morza (m n.p.m.).
• Skala to stosunek odległości na mapie do od- • Wysokość względną mierzy się od określone-
ległości w terenie. Wyróżniamy skalę liczbową, go poziomu odniesienia, np. dna doliny czy
skalę mianowaną i podziałkę liniową. podnóża góry, i podaje się w metrach (m).

13