Page 8 - Historia, Poznać przeszłość, klasa 2, zakres podstawowy

Co było WCześnieJ?

Średniowiecze trwało ok� 1000 lat� Rozpoczęło się, gdy upadło cesarstwo rzymskie
na zachodzie w 476 r� Koniec tej epoki jest wyznaczany kilkoma wydarzeniami,
jak np� upadek Konstantynopola w 1453 r� czy odkrycie Ameryki w 1492 r�

euroPa Jednym z najważniejszych wydarzeń w XV w� był
W latach 1337–1453 toczyła się wojna, nazwana później upadek cesarstwa bizantyjskiego� W XIV i XV w� Turcy
stuletnią, pomiędzy Francją i Anglią� Rywalizacja tych zajęli dużą część Półwyspu Bałkańskiego, a w 1453 r�
państw dotyczyła m�in� kwestii praw do francuskiej ko- zdobyli Konstantynopol� Ta data była i jest uwa-
rony po wygaśnięciu głównej linii tamtejszej dynastii żana przez historyków za symboliczny koniec epoki
królewskiej – Kapetyngów – i wpływów na obszarze średniowiecza�
Flandrii� Przewagę w konflikcie mieli Anglicy i dopiero
wystąpienie Joanny d’Arc przyczyniło się do wyparcia PolSKa
ich z Francji� W 1370 r� zmarł Kazimierz Wielki, ostatni król z dy-
W połowie XIV w� przez Europę przetoczyła się nastii Piastów w Polsce� Zgodnie z wcześniejszymi
wielka epidemia dżumy, zwanej czarną śmiercią� Spo- ustaleniami na tronie zasiadł jego siostrzeniec, władca
wodowała wyludnienie znacznej części kontynentu Węgier Ludwik Andegaweński, a po nim jego córka
i w rezultacie kryzys gospodarki� Jadwiga� Na jej męża wybrano zaś litewskiego księcia
Na soborze w Konstancji (1414–1418) zażegnano Jagiełłę, co dało początek unii Polski z Litwą� Powodów
wielką schizmę zachodnią w Kościele� Mimo to pa- zawarcia tego związku było kilka, m�in�: zagrożenie ze
piestwo nie odzyskało dawnego autorytetu� Ponadto strony wspólnego wroga, dążenie do chrystianizacji
celem soboru było przeprowadzenie reformy Kościoła Litwy i zakończenia litewskich najazdów na Mazow-
katolickiego, coraz częściej krytykowanego z powodu sze� Władysław Jagiełło przeżył swoją żonę i dopiero
zepsucia i nadużyć� W Czechach konieczność zmian z czwartego małżeństwa doczekał się synów� Umoż-
głosił Jan Hus, który z powodu swoich poglądów został liwiło mu to zapoczątkowanie rządów nowej dynastii
spalony na stosie w Konstancji w 1415 r� Jego zwolen- w Królestwie Polskim – Jagiellonów�
nicy, husyci, doprowadzili do wybuchu powstania� Do- Po śmierci Jagiełły tron objął jego starszy syn Włady-
piero w 1434 r� na czeski tron powrócił król niemiecki sław III� Gdy zginął w bitwie pod Warną, zyskał przy-
Zygmunt Luksemburski� domek „Warneńczyk”, a kolejnym monarchą został jego
młodszy brat Kazimierz Jagiellończyk� Prowadził on
przemyślaną politykę dynastyczną i dlatego jego syno-
wie zasiedli na tronach Polski, Litwy, Czech i Węgier�
Zawarcie unii Polski z Litwą otworzyło nowy roz-
dział w relacjach obu tych państw z Krzyżakami� Już
za panowania Jagiełły doszło do wielkiej wojny z zako-
nem (1409–1411)� Stoczono wówczas w 1410 r� bitwę
pod Grunwaldem, którą wygrała strona polsko-litew-
ska� Jednak dopiero wojna trzynastoletnia (1454–1466)
1
przyniosła Polsce odzyskanie Pomorza Gdańskiego,
Warmii i Żuław, zakon krzyżacki stał się zaś lennikiem
króla polskiego�
Od końca XIV w� wzrastała pozycja szlachty w pol-
skim społeczeństwie� Było to spowodowane przyzna-
Uroczyste wkroczenie sułtana Mehmeda Zdobywcy 1 i jego
wojsk do Konstantynopola stało się symbolem zwycięstwa impe- waniem jej przez władców kolejnych przywilejów�
rium osmańskiego i islamu w południowo-wschodniej Europie.
obraz, Turcja, XX w.

6

18/06/2020 13:25
062512_HIST_PP_PozPrz_ZP_RE_cz.2_Podr_srodki_001-344.indb 6
062512_HIST_PP_PozPrz_ZP_RE_cz.2_Podr_srodki_001-344.indb 6 18/06/2020 13:25